Προσπερνώντας την καταστροφή

Λοιπόν, δεν ξέρω αν το πρόσεξες αλλά ζείτε ακόμα! Εντάξει, ποτέ δεν είπαν ότι θα πεθάνετε, είπαν «θα έρθει η καταστροφή του κόσμου»! Επειδή όμως δεν μπορείς να διακρίνεις καν κάποια αλλαγή μεταξύ 21της και 22ρης Δεκεμβρίου, προφανώς καμία καταστροφή δεν συνετελέσθη! Μα τί ψεύτες αυτοί οι Μάγια!

Στην Κίνα πάλι η συζήτηση περί καταστροφής του κόσμου ορίσθηκε ως ποινικό αδίκημα. Δεν μπορείς να πεις πως τους δίνεις άδικο, αν και μειδιάς στο άκουσμα της είδησης. Εν γένει η βλακεία καλό θα ήταν να ποινικοποιηθεί, αλλά ας όψεται η «ελευθερία έκφρασης» και το ντελίριο που έχει καταλάβει τον κόσμο!

Καταστροφή βέβαια θα μπορούσαν κάποιοι να χαρακτηρίσουν το πόρισμα της λίστας Φαλτσιανί, Λαγκάρντ, ή όπως αλλιώς θέλει κάποιος να την ονομάσει. Για ποιούς, δεν ξέρεις. Αλήθεια όμως, ποιος εμπιστεύεται πλέον το οτιδήποτε ανακοινώνεται από την ελληνική πολιτεία; Δεν ξέρεις αν εκτός χώρας έχουν αρχίσει να την εμπιστεύονται δηλαδή, αλλά εσύ συνεχίζεις να χάνεις και τα όποια ψήγματα εμπιστοσύνης μπορεί και να σου είχαν απομείνει.

Και φυσικά δεν μιλάς για την εμπιστοσύνη προς πολιτικούς, όπως κάποιος προτρέχοντας θα μπορούσε να υποθέσει για να επιχειρηματολογήσει υπέρ των θέσεών του. Μιλάς για την εμπιστοσύνη απέναντι στην πολιτεία ολόκληρη. Άλλωστε δεν μπορεί να διαφύγει της προσοχής σου πως αν και κάποιοι προσπαθούσαν να περάσουν την γραμμή των τεχνοκρατών που θα διόρθωναν τα λάθη των πολιτικών και δεν θα υπέπεπταν σε παραπτώματα, τεχνοκράτης είναι αυτός που τελικά έκανε την κουτσουκέλα. Ναι, δεν πιστεύεις πως είναι ο μόνος, αλλά θεωρείς πως δεν τον παγίδεψαν, απλά ήταν αυτός που δεν κάλυψαν για να υπάρξει τουλάχιστον ένα εξιλαστήριο θύμα να κατευνάσει το μένος των πολιτών.

Κατά τα άλλα, η ελληνική πολιτεία συνεχίζει το καταστροφικό της έργο προσπαθώντας να δικαιώσει εν μέρει τους Μάγια πραγματοποιώντας τουλάχιστον την καταστροφή της ελληνικής κοινωνίας.

Ένα από τα πράγματα που εύχεσαι να υλοποιηθούν στην εκπνοή του έτους τούτου πού ήδη πνέει τα λοίσθια, είναι η αναδιανομή των βαρών και η υψηλότερη φορολόγηση των πλουσίων στη Μέκκα της «φιλελεύθερης οικονομίας» και του άκρατου ατομισμού. Κρατάς μικρό καλάθι, ή μάλλον δεν κρατάς κανένα καλάθι, μιας και δεν περιμένεις να πάρεις ούτε καν ρώγα κερασιού, αλλά ποτέ δεν ξέρεις αν οι Μάγια δεν έπεσαν απλά έξω κατά μερικές ημέρες και όντως επίκειται μεταβολή του μονοπατιού που ακολουθεί ο κόσμος. Στη δική σου μικρή κοινωνία πάλι θα εκπλαγείς αν δεις να αλλάζει κάτι μέσα στις λίγες τελευταίες ημέρες που απομένουν πριν το δικό σας ημερολόγιο δείξει 2013!

Ευελιξία

Το πρόβλημα δεν δημιουργείται επειδή τα μαγαζιά θα είναι ανοιχτά τις Κυριακές. Το πρόβλημα δημιουργείται επειδή τα σχολεία είναι κλειστά τα Σαββατοκύριακα! Σίγουρα θα έπρεπε η πολιτεία να σκεφτεί σοβαρά και να ανοίξει επιτέλους το ωράριο λειτουργίας των σχολείων, αυξάνοντας την ευελιξία και τους βαθμούς ελευθερίας των γονέων ώστε κάποιος που δουλεύει τα Σαββατοκύριακα και παίρνει τα ρεπό του μέσα στην εβδομάδα, να διαλέγει ανάλογο τμήμα για τα παιδιά του, ώστε να μπορεί να συνφάγει ως οικογένεια τουλάχιστον μία ημέρα την εβδομάδα!

Είναι κάποιες στιγμές που αναρωτιέσαι πως γίνεται η κοινωνία των ανθρώπων να θυσίασε κάθε άλλη ανθρώπινη παράμετρο και δραστηριότητα για χάρη της οικονομικής δραστηριότητας. Είναι κάτι στιγμές που αναρωτιέσαι πώς ο «άνθρωπος ο σοφός, σοφός», υποβαθμίστηκε σε «άνθρωπος ο οικονομικός», ή μάλλον «άνθρωπος ο οικονομόπληκτος».

Μιλώντας πάντως για ευελιξίες, μια κάποια ευελιξία που πραγματικά θα ήθελες να σου δώσει η αγορά είναι να μπορείς να πληρώνεις αυτό ακριβώς που αγοράζεις. Δεν θέλεις για παράδειγμα να αγοράσεις τα τηλεοπτικά σκουπίδια που ακούν στο όνομα διαφημίσεις; Να μπορείς να απαιτήσεις να αφαιρεθεί από την τιμή του προϊόντος το κόστος τηλεοπτικής διαφήμισής του! Άλλωστε συνήθως στις διαφημίσεις παύεις να παρακολουθείς! Και επιπλέον ούτε περιοδικά αγοράζεις για να σε ενδιαφέρουν οι διαφημίσεις τους. Άρα γιατί να πληρώνεις το κόστος διαφήμισης του προϊόντος στα έντυπα;

Επιπλέον θα προτιμούσες να γνωρίζεις την πλήρη ανάλυση τιμής του κάθε προϊόντος, ώστε για παράδειγμα, αν είσαι οικολόγος να μην αγοράζεις προϊόντα των οποίων οι εταιρίες δεν συμπεριφέρονται με οικολογικό τρόπο. Αυτή θα ήταν μια πραγματικά ρηξικέλευθη ευελιξία που θα έδινε όντως δύναμη στον καταναλωτή να καθορίσει τη λειτουργία της αγοράς.

Όμως το πρόβλημα παραμένει στις Κυριακές των καταστημάτων, και μιας και η ανθρωπότητα δεν φαίνεται διατεθειμένη να προοδεύσει απότομα όσον αφορά στην ευελιξία του καταναλωτή, καλό θα ήταν να αρχίσει να σκέφτεται την ευελιξία των σχολικών μαθημάτων. Άλλωστε η προσαρμοστικότητα του ανθρώπου είναι τόση που πιθανότατα στο μέλλον θα απεμπολήσει πλήρως κάθε άλλη διάστασή του και από «άνθρωπος ο οικονομικός» θα αναπτυχθεί σε «άνθρωπος ο απλός εργάτης»!

Των ημερών

Όταν άκουσες προ ημερών πως η Πορτογαλία δεν θα λάβει μέρος στη γιουροβίζιον λόγω οικονομικής κρίσης σκέφτηκες: Να σοβαροί άνθρωποι, τα χρήματα τα ξοδεύεις στις παράτες όταν τα έχεις περισσευούμενα και για πέταμα. Χτες όμως άκουσες πως μάλλον και η Ελλάδα στο ίδιο μήκος κύματος κινείται φέτος και αναθάρρησες. Επιτέλους χρόνια και χρόνια δεν υπάρχουν χρήματα για την παιδεία, τους καθηγητές, την έρευνα, τα φάρμακα, την υγεία, αλλά η γιουροβίζιον, γιουροβίζιον, πώς θα πήγαινε μπροστά η χώρα άλλωστε χωρίς αυτή;

Καλά, δεν αναθάρρησες και πολύ, αλλά όπως και να ‘χει αν μέσα σε όλα τα προβλήματά της, αποφασίσει τελικά «η Ελλάδα» να συμμετάσχει σε «διαγωνισμούς» τύπου γιουροβίζιον, δεν θα σε χωράει ο τόπος. Αλήθεια, γιατί κόπτονται τόσο πολύ να ιδιωτικοποιήσουν την υγεία και την παιδεία, που στο κάτω-κάτω είναι κοινωνικά αγαθά και δικαιωματικά πρέπει να ανήκουν στην κοινωνική πολιτική, και δεν εξίστανται που η γιουροβίζιον δεν ανήκει στη σφαίρα της ιδιωτικής πρωτοβουλίας;

Σε πείσμα των Ηνωμένων Πολιτειών και του Ισραήλ, ο ΟΗΕ αποφάσισε σήμερα να αναγνωρίσει τρόπον τινά την Παλαιστίνη. Ναι, υπάρχει πολύς δρόμος ακόμα και προφανώς δεν τρέφεις ιδιαίτερη εκτίμηση στον οργανισμό τσιράκι, αλλά ψάχνεις μια θετική είδηση αυτές τις μέρες, και αυτή είναι σίγουρα μια τέτοια. Σε μια άλλη ανάγνωση, η απόφαση μπορεί και να οριοθετεί την αποκαθήλωση των ΗΠΑ από τη θέση του πλανητικού δερβέναγα. Κι από αυτή τη σκοπιά αν το δεις, ευχάριστη είδηση ακούγεται!

Το φθινόπωρο κατηφορίζει σιγά σιγά στο χειμώνα κι ο καιρός ψύχρανε, αν και 20 βαθμοί τέλη Νοέμβρη δεν μπορεί να θεωρηθεί και καμιά σοβαρή ψύχρα. Τα μάλλινα πάντως βγήκαν σε πρώτη θέα. Σιγά σιγά λοιπόν εισέρχεται η χώρα στο χειμώνα της…

Ψωνίζοντας…

Κρέμα γάλακτος. Ψάχνεις το ράφι από την μία άκρη μέχρι την άλλη και η μόνη «ντόπια» φαίνεται να είναι η φαγε. Ντόπια μεν, αλλά μετακόμισε λέει στα εξωτερικά. Η διάθεσή σου να τιμωρήσεις την εταιρία σε έχει αποτρέψει να αγοράσεις τα υπόλοιπα προϊόντα της, όσα λίγα αγόραζες δηλαδή παλιότερα, αλλά από κρέμες… οι υπόλοιπες είναι σαφώς αλλοδαπές και προβληματίζεσαι. Βλέπεις, άμα θέλεις να είσαι σοβαρός επιχειρηματίας κάθεσαι και δουλεύεις στον τόπο σου και φροντίζεις την ανάπτυξη του, αλλά σήμερα όλοι ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη της τσέπης τους και όχι της κοινωνίας και του τόπου τους, ψιλά γράμματα η τοπική ανάπτυξη γι’ αυτούς, αλλά εξ ου και εσύ δεν τρέφεις καμία εκτίμηση και συμπάθεια γι’ αυτούς!
Διάβαζες τις προάλλες πως το βιοτικό επίπεδο των ελλήνων επέστρεψε στα επίπεδα του ’80 – ’88 νομίζεις έλεγε η έρευνα. Απόδειξη έφερνε την ελάττωση της κατανάλωσης των καυσίμων στα επίπεδα εκείνης της εποχής. Προφανώς και αυτό είναι βελτίωση του βιοτικού επιπέδου, αλλά η έρευνα δεν ήθελε να το καταδείξει!

Σάλος για τις θέσεις εργασίας που χάνονται στον εμπορικό κόσμο και τα λουκέτα στα μαγαζιά. Ε, η αλήθεια είναι πως σε πειράζει για τον οποιοδήποτε χάνει τη δουλειά του, απλά το διαχειριστικό σύστημα δυστυχώς θέλει να μην μοιράζονται τις δουλειές οι άνθρωποι, αλλά να ανταγωνίζονται γι’ αυτές, οπότε άμεση συνέπεια είναι η ανεργία.

Αλλά μισό λεπτό, το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας δεν είναι πως είναι καταναλωτική και πρέπει να γίνει παραγωγική; Αν η κοινωνία περάσει στην παραγωγή από τον καταναλωτισμό, δεν είναι λογικό οι θέσεις εργασίας στον εμπορικό τομέα να ελαττωθούν; Γιατί όλοι κόπτονται για τους άχρηστους δημοσίους υπαλλήλους, αλλά κανένας ποτέ δεν φώναξε για τους άχρηστους εμπόρους ή τους άχρηστους πωλητές; Δεν είναι το ίδιο παράλογο να κάθονται τρείς τέσσερεις υπάλληλοι στα εκατοντάδες μαγαζάκια με το να κάθονται τρείς τέσσερεις υπάλληλοι στο γραφείο του δημοτικού διαμερίσματος; Μήπως και οι δύο το ίδιο μη-παραγωγικοί δεν είναι;

Οι κοινωνίες μας όμως ταΐζονται καθημερινά με μπόλικα σκουπίδια κι έτσι ανέχονται και τους μη-παραγωγικούς εργαζόμενους, αλλά και τους τυχοδιώκτες, αντιαναπτυξιακούς επιχειρηματίες. Εσύ πάλι ήσουν πάντα υπέρμαχος της τοπικής ανάπτυξης και αυτονόμησης, για ‘σένα η παγκοσμιοποίηση ήταν πνευματικό και όχι υλικό επίτευγμα, αλλά δυστυχώς ο κόσμος που ζεις είναι υλιστικός – εκπαιδεύεται κατάλληλα για να παραμείνει έτσι!

Ψήνεται πόλεμος, να κινηθεί και λίγο το χρήμα ντε!

Γκαστρωμένες ημέρες

Η «επόμενη μέρα» βρίσκει τον Ομπάμα για μία ακόμα φορά στο τιμόνι της Αμερικής. Των ΗΠΑ, συνέχεια προσπαθείς να αποτινάξεις το λάθος, αλλά ξεχνιέσαι. Πριν τέσσερα χρόνια, αν και θεωρούσες θετική την εκλογή Ομπάμα, δεν συμμετείχες στο παγκόσμιο ντελίριο, και αποδείχθηκε πως καλά έκανες. Δεν άλλαξε τίποτε σοβαρό στην πολιτική των ΗΠΑ αυτή την τετραετία, παρέμειναν οι σερίφηδες της υφηλίου.

Όμως ο κόσμος δεν αντέχει άλλες ρεπουμπλικανικές ανοησίες και γι’ αυτό και αυτή τη φορά, χωρίς να περιμένεις κάτι το ιδιαίτερο, θεωρείς θετική έκβαση την διατήρηση των ρεπουμπλικάνων στο παρασκήνιο. Όχι ότι οι δημοκρατικοί δεν σφετερίστηκαν και δεν αιματοκύλησαν τον κόσμο, δεν περιμένεις άλλωστε από τις ΗΠΑ να αλλάξουν μυαλά πριν την τελική τους πτώση, όπως και δεν θα περιμένεις από την επόμενη υπερδύναμη καλύτερη συμπεριφορά, αν δεν αλλάξει πρώτα το ανθρώπινο είδος μυαλά.

Αν και «επόμενη» η ημέρα στις ΗΠΑ, στην Ελλάδα είναι η «τρέχουσα». Το βράδυ σήμερα η βουλή θα ψηφίσει «δημοκρατικά» τα νέα «τελευταία» μέτρα. Ελπίζεις να μην καεί η Αθήνα, αλλά μόνο η βουλή – εδώ πραγματικά δεν είσαι σίγουρος αν το κάψιμο το εννοείς μεταφορικά ή κυριολεκτικά. Αυτό που πραγματικά ελπίζεις βέβαια είναι να μην ψηφιστεί το νομοσχέδιο και η ελληνική βουλή να δώσει ένα χαστούκι στην ΕΕ, μπας και αρχίσει να σοβαρεύεται και ανακαλέσει από τη μνήμη της τα ανθρωπιστικά ιδεώδη στα οποία θεμελιώθηκε πριν αλλοτριωθεί πλήρως από το φιλελεύθερο καπιταλιστικό ντελίριο που ακολούθησε την προπαγάνδα της απαρχής της προηγούμενης σαρακονταετίας.

Ελπίζεις, αλλά δεν το πιστεύεις κι όλας, γιατί ο πολιτικός κόσμος παραμένει αλλοτριωμένος στη σημερινή ιδεοληψία και ανίκανος να σηκώσει ανάστημα και να δείξει την ανοησία που λαμβάνει χώρα στην ευρωπαϊκή ήπειρο πρωτίστως αλλά και στον κόσμο ολόκληρο. Θα μου πεις: «μια χούφτα έλληνες θα δείξουν το δρόμο;» Και ίσως και να έχεις δίκιο, αν και η ιστορία έχει δείξει πως οι μεγάλες αλλαγές έγιναν από χούφτες ανθρώπων.

Όλα αυτά όμως μάλλον είναι αμπελοφιλοσοφίες, γιατί δεν διαβλέπεις σθένος στον πολιτικό κόσμο να σηκώσει κεφάλι. Τουναντίον, μόνο κινδυνολογία και εκφοβιστικά λογύδρια ακούς˙ μια συνεχή προσπάθεια να μην ταρακουνηθεί καν το σύστημα διαχείρισης και εξουσίας. Βλέπεις οι τράπεζες καλοβλέπουν τη σοσιαλιστική πρακτική, αρκεί να εφαρμόζεται γι’ αυτές και μόνο γι’ αυτές. Ο υπόλοιπος κόσμος πρέπει να κινείται με τους νόμους της φιλελεύθερης ζούγκλας.

Ο κόσμος όμως δεν αντέχει για πολύ ακόμα τις ανοησίες του άκρατου φιλελευθερισμού. Υπό αυτή την οπτική γωνία το μήνυμα της ημέρας, από την απέναντι πλευρά του ατλαντικού, είναι ελπιδοφόρο, αν και πολύ φοβάσαι πως η ημέρα δεν θα τελειώσει το ίδιο ελπιδοφόρα, αλλά θα αναδείξει για ακόμα μια φορά την έντονη παρουσία του ολοκληρωτισμού μέσα στο δημοκρατικό μας κόσμο.

Μνήμη για περισυλλογή

Λοιπόν που λες Ατόσσα, κρίμα που ο πιτσιρικάς έζησε τόσα χρόνια πριν. Σήμερα θα μπορούσε να ήταν νικητής, μιας και ο λαός τούτος έπαψε να το έχει αμέτι μουχαμέτι να μην ονομάζεται υπήκοος κανενός ανδρός.

Βέβαια, η πολιτική ηγεσία, παραμένοντας προσκολλημένη στην παράδοση, συνεχίζει να ευαγγελίζεται πως ο λαός τούτος είναι ο ίδιος που τα έβγαλε πέρα στις κακουχίες του προηγούμενου αιώνα, και ακόμα παραπίσω, και θα τα ξαναβγάλει. Όμως τον προέτρεψε να υποκύψει στο όνομα μιας υπόσχεσης για διατήρηση της βολής του. Στρουθοκαμηλισμοί, μιας και η βολή έχει ήδη χαθεί.

Η πολιτική ηγεσία, προσποιούμενη την πολιτεία ολόκληρη, γιόρτασε και γιορτάζει μόνη της, απομακρυσμένη από τους πολίτες, φοβούμενη «μην αμαυρωθεί η ημέρα μνήμης». Λες και οι φόροι τιμής αποτίονται με θεατρινισμούς και με την τέλεση τελετουργικών, και όχι επειδή η κοινωνία θέλει να θυμάται και να ευχαριστεί. Και μην ψάξεις να βρεις τί και πόσα θυμάται, γιατί μπορεί να τα μπερδέψεις που ο Κολοκοτρώνης και ο Μεταξάς κέρδισαν τη μάχη στα στενά των Θερμοπυλών!

Κι αν και θα συμφωνήσεις πως σωστό και πρέπον είναι να μην αμαυρώνονται οι εκδηλώσεις μνήμης, θα έπρεπε να σταθείς όμως και να αναρωτηθείς γιατί αυτός ο λαός αντί να αποτίσει τιμές πετάει γιαούρτια και βρίζει την ηγεσία του.

Μια ηγεσία που συνεχίζει να ευαγγελίζεται έναν λαό παρόμοιο με αυτόν που στις αρχές του προηγούμενου αιώνα ορθοπόδησε, ξεχνά όμως συστηματικά πως οι πολιτικοί του προηγούμενου αιώνα δώριζαν τις περιουσίες τους στην κοινωνία και οι πλούσιοι γινόταν ευεργέτες της, και δεν μετέφεραν τα χρήματά τους στην Ελβετία, ούτε τα έκαναν επενδύσεις στην Αμερική ή στα Καϋμάν.

Άλλες εποχές τότε θα μου πεις, οι άνθρωποι τότε είχαν συνανθρώπους, είχαν εκκλησία του δήμου, είχαν ιδέες, είχαν πατρίδα, σήμερα έχουν μόνο χρήματα και επιχειρήσεις. Κι απλά ελπίζουν να υπάρχουν ακόμα υπολείμματα του τότε λαού μπας και σωθούν τα τομάρια τους και αυξηθούν και οι περιουσίες τους.

Θρίλερ…

… οι διαπραγματεύσεις και η εκταμίευση της επόμενης δόσης. Τουλάχιστον έτσι παρουσιάζεται, γιατί πέραν του ότι, όπως και να το κάνεις, έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική και πνευματική υγεία των ελλήνων – πουλάει άλλωστε αυτό, μάλλον περί ιλαροτραγωδίας πρόκειται. Με πολύ χαμηλού επιπέδου συντελεστές και άχρωμους κομπάρσους.

Η ελληνική κυβέρνηση πάντως φέρει τεράστιες ευθύνες. Εντάξει, «οι ξένοι» την δουλεύουν ψιλό γαζί – έχουν βρει τον τρόπο να διασκεδάζουν την υπόλοιπη υφήλιο ταλαιπωρώντας «τους αδύναμους έλληνες», όλοι μας άλλωστε κάποτε, μικροί όντας, ταλαιπωρήσαμε κάποια αδύναμα έντομα προς τέρψιν μας, αυτή όμως γιατί δεν φροντίζει να έχει τα κότσια να τους κλείσει την πόρτα στα μούτρα;

Δύο χρόνια, και βάλε, κάθε σεζόν ανεβαίνει το ίδιο έργο στην πολιτικοοικονομική σκηνή, και δύο χρόνια αναλώνονται στις «διαπραγματεύσεις». Πόσο καλύτερα θα ήταν άραγε τα πράγματα αν δύο χρόνια προσπαθούσαν να βάλουν τάξη και να καθαρίσουν την κόπρο του Αυγεία; Τότε όμως δεν θα έπαιζαν ιλαροτραγωδία και μάλλον τα προσόντα τους δεν ανταποκρίνονται για υψηλότερου επιπέδου έργα.

Όταν η δημοκρατία ευτελίζεται σε απλή «καλποεναλλαγή» και οι πολιτικοί δεν είναι τίποτε άλλο από ανδρείκελα δεν έχεις να περιμένεις και τίποτε παραπάνω από το να γίνεσαι πειραματόζωο. Σε τέτοιες συνθήκες βρίσκουν εύκολα χώμα να αναπτυχθούν ανόητοι που θεωρούν τον καπιταλισμό ωφέλιμο για τη γιαγιά της διπλανής πόρτας και εγκληματίες που αναλαμβάνουν να αποφασίσουν για το καλό ολόκληρων εθνών. Σύγχρονοι πνευματικοί μαϊντανοί και οι δύο φατρίες, ανίκανοι να κατανοήσουν την ανθρώπινη κοινωνία και την έννοια της δημοκρατίας…

Στο αναμεταξύ, η οικονομική θεωρία προστάζει ως απόλυτος μονάρχης, δήθεν επιστημονικά τεκμηριωμένη ωσάν και τη βαρύτητα που τυραννά τη φύση, ενώ οι οικονομολόγοι ξεχνούν συστηματικά πως ανάπτυξη σημαίνει να ανακαλύπτεις το αεροπλάνο ή το διαστημόπλοιο για να υπερνικάς τη βαρύτητα. «Θεοκρατική» επιστημοσύνη θα μου πεις! Αυτό είναι το πραγματικό θρίλερ του σήμερα.

Φρεντς

Στο «γυμνό ήλιο» ο Ασίμωφ πραγματεύεται έναν κόσμο όπου η ανθρώπινη επαφή είναι σχεδόν μηδενική. Οι συγκεκριμένοι απόγονοι των ανθρώπων αποστρέφονται την οποιαδήποτε φυσική παρουσία ανθρώπου, ή άλλου έμβιου όντος δίπλα τους, και η όποια επικοινωνία γίνεται εικονικά, μέσα από τηλεοράσεις διασυνδεδεμένες αναμεταξύ τους. Μέσα από το διαδίκτυο. Μέσα από ένα κάποιο… σκάιπ!

Υπάρχουν ώρες που τρομάζεις κατά πόσο θα αποδειχθεί προφητικός και ένα μέρος της ανθρωπότητας θα καταλήξει σε αυτή την κατάσταση. Είναι απόλυτα λογικό να επικοινωνείς με απομακρυσμένους φίλους και συγγενείς με το σκάιπ, αλλά πόσο λογικό είναι να επικοινωνείς με μέιλ, με φέισμπουκ και με άλλα «εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης» με ανθρώπους που είναι αρκετά κοντά σου και όμως είτε δεν τους έχεις δει ποτέ, είτε τους βλέπεις μια φορά το χρόνο, και αν;

Πόσο λογικό είναι η κοινωνική δικτύωσή σου να περνά μέσα από το διαδίκτυο; Και αν και περισσότερο τρομάζεις με τη νέα γενιά που φαίνεται να έχει μεταβάλλει «το  δίκτυο» σε προέκταση του εαυτού της, υπάρχουν φορές που ακόμα κι εσύ αναρωτιέσαι πώς γίνεται να καταλήγεις να αρέσκεσαι σε πέντε δέκα μέιλ και να μην έχεις δει πραγματικούς φίλους σου εδώ και πολύ καιρό. Όχι, φρέντς δεν έχεις, αλλά πόσο αλήθεια ακόμα κι εσύ αισθάνεσαι ορισμένες φορές ότι αποξενώνεσαι, ότι το διαδίκτυο γίνεται σχεδόν μια «κοινωνική μονοδραστηριότητα»; Και πως τρομάζεις όταν βλέπεις ανθρώπους που ενώ δεν έχουν πρόβλημα «διαδικτυακής κοινωνικοποίησης», αισθάνονται δυσκολία να επικοινωνήσουν με τους ανθρώπους γύρω τους, στον φυσικό τους κόσμο.

Ο «γυμνός ήλιος» σε χτύπησε λίγο άσχημα από προχτές που τον θυμήθηκες, όπως και μερικά άλλα βιβλία, για διάφορους λόγους. Το «όνομα του ρόδου» ας πούμε, μετά από μια συζήτηση – μέιλ – περί του ποιος θέλει ποιους στενοχωρημένους, χωρίς γέλιο. Και πάει λέγοντας. Κι όλα αυτά, αφού είχες ήδη πάει να αγοράσεις ένα βιβλίο για τον αναδεχτό σου, και συνειδητοποίησες πως τα ράφια του βιβλιοπωλείου ήταν άδεια από λογοτεχνικά. Άδεια χαρακτηρίζονται όταν βρίσκεις πενήντα το πολύ βιβλία σε μια βιβλιοθήκη που χωρούσε σίγουρα τα δεκαπλάσια.

Και το παραδιπλανό βιβλιοπωλείο κλειστό. Και τα δύο κοντά σε σχολείο. Και πριν μερικά χρόνια αναρωτιόσουν πώς γίνεται να κλείνει άλλο ένα βιβλιοπωλείο απέναντι από σχολείο, και στη θέση του να ανοίγει κατάστημα κινητής τηλεφωνίας ενώ σε ακτίνα εκατό μέτρων υπάρχουν άλλα δύο. Βιβλιοπωλεία καθόλου! Σε ακτίνα πεντακοσίων και βάλε…

Αυτό πάλι είναι σύμφωνο με τους «νόμους της αγοράς»; Βέβαια, τα παιδιά σήμερα είναι με ένα κινητό στο χέρι από τις πρώτες τάξεις του δημοτικού, ενώ από βιβλία…

Δημοτικό είναι το απέναντι σχολείο παρεμπιπτόντως! Δεν έχει σημασία που και εσύ αλλά και η ιατρική επιστήμη διαφωνείτε κάθετα με αυτό, οι γονείς αδιαφορούν για την επιχειρηματολογία σας. Και η κοινωνία ολόκληρη. Οι εταιρίες κινητής να δεις!

Εν τέλει, πριν αποδιώξει ο άνθρωπος τον συνάνθρωπο απεδίωξε τα βιβλία. Οπότε δεν έμαθε ποτέ για το «γυμνό ήλιο» για να σκεφτεί τις προεκτάσεις και τις πιθανότητες. Θα μου πεις, εδώ και που ακούει τα επιχειρήματα της ιατρικής, αδιαφορεί. «Σ’ εμένα δε θα συμβεί ποτέ αυτό, μόνο στους άλλους και θα θλίβομαι γι’ αυτούς!»

Τώρα, αλήθεια, τί σε έπιασε και γράφεις κατεβατά που κάποιοι άλλοι ίσως διαβάσουν, στερώντας τους χρόνο από την πραγματικότητα; Ακαδημαϊκή η ερώτηση… Άλλωστε ούτε πολλούς περιμένεις να σε διαβάσουν, αλλά ούτε και στην τελική θα ήθελες να το κάνουν ως «κοινωνική δραστηριότητα». Αλήθεια πάντως, υπάρχουν στιγμές που αισθάνεσαι πως το διαδίκτυο σου κλέβει ακόμα κι εσένα πάρα πολύ χρόνο από την πραγματικότητα. Παρότι έχεις ελαττώσει κατά πολύ το χρόνο που του αφιερώνεις και παρότι φρεντς δεν έχεις και δεν σκοπεύεις να αποκτήσεις…

Καλή αρχή!

Στο φθινόπωρο, με τα πρωτοβρόχια που μαζί έγιναν δευτεροβρόχια και τριτοβρόχια και πάει λέγοντας. Μουλιάσαμε!

Στη σχολική χρονιά και στα παιδιά που πάνε σχολείο «να μαθαίνουν γράμματα σπουδάγματα». Άρχισαν, αλλά από πέρσι δεν φαίνεται να θυμούνται τίποτε!

Στις καταλήψεις που ξεκίνησαν από νωρίς, μιας και τα σχολεία απ’ ότι φαίνεται δεν προορίζονται για αναπτύσσουν και να δομούν τον αυριανό πολίτη. Άλλωστε ο θεσμός της εκπαίδευσης έχει ατροφήσει πρώτ’ απ’ όλα μέσα στην οικογένεια, η πολιτεία ακολούθησε και αυτή τη θέληση των «πολιτών» της. Στην τελική μπορεί να μην έχουμε τα σχολεία που μας αξίζουν αλλά έχουμε τα σχολεία που θέλει η κοινωνία μας, ακριβώς όπως τα θέλει μέσα από τις πράξεις της, ανεξάρτητα από το αν στα λόγια λέει πως θα τα ήθελε διαφορετικά.

Στις απεργίες, που έχουν ξεφτιλιστεί τόσο πολύ ως θεσμός που δεν ξέρεις αν αξίζει πλέον να απεργήσει κανείς. Άμα θες να κάνεις απεργία, κάν’ τη σοβαρά, και κάν’ τη σωστά. Θέσε τους όρους σου και ξεκίνα. Τα επικοινωνιακά τερτίπια των μονοήμερων επαναλαμβανόμενων απεργιών δεν ωφελούν κανένα. Αν έχεις σοβαρούς λόγους και πιστεύεις σε αυτούς, κάνε μια σοβαρή απεργία μέχρι να υπάρξει μια κάποια λύση – δε νικάς και πάντα. Αν δεν έχεις λόγους, ή δεν πιστεύεις σε αυτούς, αλλά απλά θέλεις να λες ότι κάνεις κάτι, μην κάνεις τίποτε.

Στον επικοινωνιακό τακτικισμό των «πολιτικών αρχηγών» που συνεδριάζουν κάθε τρεις και λίγο για το θεαθήναι, μέχρι να καταλήξουν εκεί που ήταν προδιαγεγραμμένο αλλά κανένας δεν ήθελε, ύστερα από μεγάλη δόση υποκριτικής και υποκρισίας.

Στην ανοργανωσιά του ελληνικού δημοσίου που έχει πάρει στα σοβαρά το «να μη γνωρίζει η δεξιά τι ποιεί η αριστερά του» και δύο γραφεία, στο ίδιο κτίριο, με πόρτες σχεδόν αντικριστές, δεν γνωρίζουν το μεν, τι διαδραματίζεται μέσα στο δε. Αυτό βέβαια βολεύει απόλυτα τη διάθεση να «είσαι ότι δηλώνεις». Έχεις τη δυνατότητα να δηλώνεις τρελός στο ένα και λογικός στο άλλο!

Στον αγώνα κατά της φοροδιαφυγής. Άντε και του χρόνου!

Στα νέα «τελευταία» μέτρα λιτότητας.

Στο κλιμάκιο της στατιστική υπηρεσία που μετρά την ανεργία.

Σε μια χρονιά που θα είναι σίγουρα πιο δύσκολη από την περσινή και θα διαψεύσει όλα όσα είχε ελπίσει ο κόσμος.

Στο αναμεταξύ, ας δώσει κάποιος έναν επίδεσμο στη Μέρκελ, γιατί έτσι όπως ματώνει για τους έλληνες, ρανίδα αίματος δε θα της μείνει!

Από μεθαύριο, λέει το ημερολόγιο, φθηναίνουν τα φρούτα;

Χάος

Μόνο έτσι μπορείς να το εκφράσεις. Η επιστροφή σημαδεύτηκε από την κίνηση της πόλης. Στη συνέχεια, η όσφρηση δυσανασχέτησε από την έντονη μυρωδιά τσιγάρου που αναδύουν τα παράθυρα του διπλανού σπιτιού, γεμίζοντας δυσοσμία τον διάμεσο ακάλυπτο χώρο. Η ακοή επαναστάτησε στη συνεχή ροή νερών και στο συνεχές «τσίγκλησμα» των πιατικών της γειτόνισσας. Ακολούθησε φυσικά η καταπληκτική ακουστική του μπάνιου, απ’ όπου όλοι οι ήχοι μεταφέρονται στο σαλόνι σου όταν τα παράθυρα είναι ανοιχτά.

Το μυαλό επαναστάτησε πριν καν κλείσουν οι δέκα πρώτες ώρες στα τσιμέντα. Όχι ότι και στη νυφούλα δεν είχατε θορύβους, απλά ήταν «άλλης ποιότητας». Ο πιο εκνευριστικός ήταν το κράξιμο μιας καρακάξας – δύο για την ακρίβεια, ζευγάρι ήταν – που κατοικοέδρευε στο κτήμα σας. Η ηρεμία βέβαια, να είσαι ακριβοδίκαιος, διακόπτονταν πού και πού από το αγκομαχητό της μηχανής ενός δίτροχου, ή ενός φορτηγού, που πάσχιζε να ανέβει την ανηφόρα.

Το πρωινό σε βρήκε με πονοκέφαλο και μια ακατάσχετη κούραση. Οι δρόμοι έχουν ήδη αρχίσει να χτυπούν κόκκινο από την κίνηση των οχημάτων και η ηχορύπανση φάνταζε τόσο έντονη που αναρωτιόσουν αν και «πέρυσι» τα ντεσιμπέλ έφταναν σε αυτά τα ύψη, ή απλά φέτος η κατάσταση επιδεινώθηκε. Από κάθε στενό πετιέται κι ένα αυτοκίνητο, ενώ τα φανάρια πρέπει να ανάψουν πράσινο δύο με τρείς φορές για να τα περάσεις. Οι οδηγοί των αυτοκινήτων γύρω σου έχουν ήδη ξεκινήσει να βιάζονται «να προφτάσουν» και κορνάρουν με το παραμικρό.

Για να λέμε του στραβού το δίκιο, ακόμα δεν ήρθες και ήδη αναρωτιέσαι γιατί ήρθες και γιατί ανέχεται ο οποιοσδήποτε, όπως κι εσύ, να ζει μέσα σε αυτό το χάος των ανόητα ξέφρενων ρυθμών, της άσκοπης σπατάλης χρόνου και του πανζουρλισμού. Αναρωτιέσαι βέβαια μήπως όλη αυτή η αίσθηση αποστροφής είναι αποτέλεσμα «αυθυποβολής», αλλά το σίγουρο είναι πως η ηρεμία και η ευχαρίστηση που ένοιωθες μέχρι χτες εκλείπουν πλέον από το συναισθηματικό σου κόσμο. Αναρωτιέσαι και πότε θα ξαναφύγεις!

Το χάος εντείνεται ακόμα περισσότερο από τις ειδήσεις που αναμεταδίδονται στο ραδιόφωνο για τις απαιτήσεις της τρόικας. Μέχρι χτες δεν έδινες και μεγάλη σημασία, σήμερα όμως σε χτύπησε σαν μετεωρίτης η απαίτηση για ακόμα μεγαλύτερη ελαστικοποίηση των ωραρίων. Δεκατρείς ώρες μέγιστο την ημέρα και εξαήμερη εργασία. Λες και ο άνθρωπος δεν έχει καμία άλλη διάσταση πέραν της οικονομικής, και μοναδική του ενασχόληση πρέπει να είναι η οικονομική δραστηριότητα. Καμία ισορροπία αναμεταξύ των διαφόρων ανθρώπινων φύσεων. Απαιτείται πλήρης εθισμός στην εργασία, οι λοιπές ανθρώπινες δραστηριότητες θα γίνονται μόνο από ανάγκη!

Κάπου εδώ θυμάσαι πως το μεγάλο σου παράπονο, όταν ήσουν μικρός, ήταν πως δεν έβλεπες αρκετά τον πατέρα σου. Και γνωρίζεις πολύ καλά πως τον έβλεπες κάπως περισσότερο από όσο βλέπουν τους γονείς τους σήμερα μερικά παιδιά φίλων σου!

Σε ποιο σημείο αλήθεια, αναρωτιέσαι, η ανθρωπότητα και οι πεφωτισμένοι διαφεντευτές της «έχασαν την μπάλα»; Πότε ακριβώς ο κόσμος απέκτησε τόσο πάθος για την οικονομική δραστηριότητα και τη μετέτρεψε σε μονοδραστηριότητα; Πόσο ακόμα θα διαρκέσει αυτή η ανοησία, πριν έρθετε ως είδος στα συγκαλά σας;

Ακαδημαϊκές ερωτήσεις, θα μου πεις…

Κορνέτα δεύτερη

Εδώ και λίγες μέρες σου έχει κολλήσει το τραγούδι «ο γέρο νέγρο τζιμ». Παράξενο, αν σκεφτείς πως έχεις να το ακούσεις χρόνια, «αιώνες» θα έλεγες. Ίσως πάλι φταίει πως ο κακός (ψυχανώμαλο κάθαρμα θα τον έλεγες, και αυτόν, και τον γιό του) χαρακτήρας του βιβλίου που διαβάζεις λέγεται Big Jim. Καμία σχέση βέβαια με τον «γέρο νέγρο». Πιθανότατα θα είχαν διαπληκτιστεί τόσο σφοδρά που θα έκανε και αυτός παρέα στα πτώματα που βρίσκονται στοιβαγμένα στην αποθήκη!

Στο μυαλό τριγυρνάνε διάφορα που προσπαθείς να απωθήσεις, αν και αντιδρούν, και που και πού επιστρέφουν και το τριβελίζουν. Πολύ πιο σπάνια βέβαια από τους στοίχους του γέρο-νέγρου, ευτυχώς. Άλλωστε ποιος ο λόγος να ασχολείσαι με υπανθρώπους και τα ιδεολογήματά τους. Χαμένη υπόθεση. Προσπαθείς να απολαύσεις όσο το δυνατόν περισσότερο την ηρεμία της νυφούλας, μιας και τα τσιμέντα βρίσκονται ήδη κοντά.

Το τί θα ακολουθήσει, αμφιλεγόμενο. Μπορεί άλλωστε να επιστρέψεις σύντομα, όλα είναι ρευστά σήμερα. Μόνο οι διπλωματικές κινήσεις, απαράμιλλης ηθοποιίας, των «πολιτικών» αρχηγών παραμένουν σταθερή αξία στις μέρες μας. Άλλωστε μόνο η ηθοποιία τους απομένει τώρα που έριξαν μια ολόκληρη χώρα βορρά στα παιγνίδια εξουσίας τους. Ηθοποιία όμως που δυστυχώς βρίσκει ακόμα απήχηση στον πολύ κόσμο και κατευνάζει τα «πάθη».

Και οι στίχοι της τρίτης στροφής τριβελίζουν το μυαλό πολύ περισσότερο από αυτούς της δεύτερης μιας και τα αγωνιώδη «γιατί;» είναι στο φόρτε τους στις περισσότερες από τις συζητήσεις των τελευταίων μηνών…

Διαβάσματα

Δεν είναι να διαβάζεις βιβλία. Δεν κάνει καλό – στους άλλους. Άμα ξεκινήσεις ένα δεν θες με τίποτε να σταματήσεις. Θες να το φτάσεις μονορούφι το τέλος. Όχι για το τέλος, αυτό καθ’ εαυτό, αυτό θα μπορούσες να το δεις άμεσα, γυρνώντας στην τελευταία σελίδα – αυτό όμως ποτέ δεν το κάνεις. Θες να το δεις να ξετυλίγεται όλο μπροστά σου και μετά να τελειώσει, και όταν τελειώσει συνήθως αναρωτιέσαι γιατί τελείωσε. Και ο κόσμος γύρω σου βέβαια γκρινιάζει γιατί δεν του δίνεις σημασία και δεν κάνεις τίποτε άλλο. Θυμάσαι κάποτε, πάνε πάνω από δέκα έτη, καλοκαίρι, σου είχε κοστίσει μπόλικη μουρμούρα…

Αλλά αυτή τη φορά, αν και το αρχίνησες προχτές, είσαι ακόμα στην σελίδα εξήντα. Βλέπεις στο ενδιάμεσο έπρεπε να κρεμάσετε τις κουρτίνες, να καθαρίσετε την κουζίνα από κάτι βρωμούσε του θανατά σε ένα ντουλάπι – θανατά βρωμούσε ότι ήταν, αλλά ήταν απροσδιόριστο, ανακάλυψες τη μυρωδιά να έρχεται μέσα από ένα αλουμινένιο κουτάκι το οποίο έκλεισε και σφράγισε πιο γρήγορα απ’ ότι άνοιξε – κανείς δεν έμαθε ποτέ τι ήταν αποθηκευμένο εκεί και τι ήταν αυτό που βρωμούσε. Ε και εν τέλει καθαρίσατε όλα τα ντουλάπια και ησυχάσατε. Μ’ αυτά και μ’ αυτά δε φαίνεται να καταφέρνεις να τελειώσεις τις οκτακόσιες σελίδες σύντομα – πιο γρήγορα θα γυρίσεις στα τσιμέντα αν δεν αυξήσεις τους ρυθμούς σου.

Με την ιστιοσανίδα δεν βλέπεις να καταπιάνεσαι φέτος. Λείπουν οι μπάρες για τη μεταφορά της – πού να τις έβαζες κι αυτές, εδώ ταξιδέψατε ο ένας πάνω στον άλλο, τις μπάρες θα σκεφτόσουν;

Το γραφικό λιμανάκι λίγο πιο πάνω απ’ τη νυφούλα ήταν δροσερό και ήρεμο. Το κτίριο στη μέση του βέβαια χαλάει πλέον τη γραφικότητα του τοπίου. Άσε που ο τελευταίος όροφος διακρίνεται φανερά ως «πανωσήκωμα». Διαφορετικά κάγκελα, άλλη δομή στο μπαλκόνι, σίγουρα έγινε εκ των υστέρων – δε θυμάσαι πότε – και σίγουρα ενισχύει το παράταιρο του κτίσματος με το περιβάλλον. Άντε μετά να έρθει «ποιοτικός» τουρίστας.

Όχι ότι εφέτο ήρθαν όσοι πέρυσι. Δυστυχώς δεν πήγε καλά η χρονιά και μάλιστα, με την τακτική των τουριστικών γραφείων που πλέον ρίχνουν τις τιμές κάτω και από το όριο της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων, μάλλον τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα. Τραβάει ο ένας από ‘δω, τραβάει ο άλλος από ‘κει, τελικά ο λογαριασμός δεν βγαίνει με τίποτε. Βλέπεις, απ’ τη μια οπτική είν’ ακριβά αυτά που απ’ την άλλη είναι φτηνά. Εμ από τότε που χάθηκε το αντικειμενικό μέτρο άντε να βγάλεις άκρη…

Το βιβλίο δίπλα σου, αντικειμενικά, σου κλίνει το μάτι και μάλλον είν’ η ώρα να το πιάσεις και να προχωρήσεις μερικές σελίδες ακόμα, τώρα που όλοι οι υπόλοιποι κοιμούνται ακόμα και μπορείς!

Ξανασφίγγουν οι ζέστες!

Πάνω που δρόσισε λιγάκι, επέστρεψε η ζέστη, επέστρεψαν όμως και τα αυτοκίνητα στην τσιμεντούπολη. Αυτό από την μία είναι κακό γιατί δεν βρίσκεις θέση να παρκάρεις για μια γρήγορη δουλειά που χρειάζεσαι και που φυσικά αδυνατείς να κάνεις με τη συγκοινωνία. Είναι όμως καλό γιατί οι άδειοι δρόμοι του προηγούμενου μήνα ήταν πολύ επικίνδυνοι, δυο-τρεις φορές «τό ‘σωσες»  γιατί είχες πολύ πιο τεταμένη την προσοχή απ’ ότι συνήθως, η μία περίπτωση μάλιστα παραλίγο να αποβεί και μοιραία. Η πόλη το καλοκαίρι είναι επικίνδυνη.

Στο ασφαλιστικό ταμείο τα πράγματα ήταν υποτονικά, ήσουν ο μόνος στην ουρά, εκεί που συνήθως πρέπει να περιμένεις πάνω από ώρα! Η βεβαίωση απώλειας που έγινε στην αστυνομία εδόθη, για να ικανοποιηθεί η κακώς εννοούμενη και παράλογη πλευρά της ελληνικής γραφειοκρατίας και για να καλύψουν τα οπίσθιά τους οι υπάλληλοι που δεν γνωρίζουν τι πρέπει να κάνουν λόγω της κακής οργάνωσης και της πλήρους έλλειψης οργανογράμματος και πυραμιδωτής δομής ευθύνης του ελληνικού δημοσίου. Όλα καλά όμως, μέσα σε 6 λεπτά είχες ξεμπερδέψει και κρατούσες στο χέρι το καινούργιο συνταγολόγιο. Τώρα είσαι σίγουρος πως εντός των επόμενων ημερών θα βρεις κατά τύχη το χαμένο, το οποίο επί τρείς συναπτές ημέρες δεν ανακάλυπτες παρότι έκανες ανάκατο το σπίτι, αλλά κατά τις έρευνες βρήκες ένα μυθιστόρημα το οποίο έψαχνες την προηγούμενη εβδομάδα και πάλι είχες κάνει ανάκατο το σπίτι αλλά δεν έβρισκες με τίποτε, αν και ανακάλυψες τότε μια ξεχασμένη μελανοταινία – και πάει λέγοντας...!

Πάντως, όταν πήγες στο αστυνομικό τμήμα να δηλώσεις την απώλεια, με δισταγμό ξεκίνησες προειδοποιώντας: «μη γελάσετε, αλλά από το ταμείο μου... μπλαμπλαμπλα…». Ε δε γέλασαν, δεν ήσουν ο πρώτος, αν και ο νέος του φυλακίου της πύλης υποστήριξε πως ήσουν ο πρώτος που πήγες γι’ αυτό το σκοπό.

Το καλοκαιράκι σιγά σιγά αποχωρεί, αν και με τις ζέστες που είχατε ο επερχόμενος χειμώνας πιθανότατα θα είναι σχετικά ζεστός κατά το μεγαλύτερο μέρος του. Η ταλαιπωρία του πατέρα καλά κρατεί, αλλά μιας και βρίσκεται σε ύφεση, ίσως και προς ίαση, αλλά μετά από έξι μήνες περιπέτειας σκέφτεσαι πως αν από τώρα μέχρι το Δεκέμβρη δεν εμφανιστεί τίποτε καινούργιο, κατά το Μάρτη του επόμενου μπορεί και να αρχίσεις να πιστεύεις πως για την ώρα ξεμπερδέψατε˙ μιας και βρίσκεστε σε υφεσιακή φάση λοιπόν, ίσως θα καταφέρεις να κάνεις μια ολιγοήμερα επίσκεψη στο Ιόνιο, έτσι για να ξεφύγεις λίγο από την τυράννια της τσιμεντούπολης και να κάνεις και μερικές δουλειές και να διεκπεραιώσεις μερικές υποχρεώσεις που εκκρεμούν εκεί. Μπας και ξελασπώσεις από εκεί δηλαδής, γιατί από την ελληνική οικονομική και εργασιακή πολιτική χαΐρι δεν βλέπεις…

Μια ωραία ατμόσφαιρα!

Η κοκορομαχία συνεχίζεται. Ποιος είναι υπέρ του ευρώ, και ποιος υπέρ μιας κάποιας δραχμής. Όλο το πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας συμπυκνώνεται σε αυτό το δίλλημα. Ενδιαφέρον τρόπος για να απομακρυνθεί το μυαλό από το πρόβλημα το οποίο παραμένει άλυτο: δεν υπάρχουν χρήματα, η ελληνική οικονομία δεν είναι παραγωγική αλλά καταναλωτική και οι θέσεις εργασίας συνεχώς στερεύουν και θα συνεχίσουν να στερεύουν με τις πολιτικές που ακολουθούνται. Αλλά η κοκορομαχία μεταξύ ευρωλάγνων και δραχμολάγνων συνεχίζεται, αφού λύση δεν υπάρχει, ας τσακωθούμε για το πάπλωμα βρε αδερφέ!

Ο δυτικός πολιτισμός έδειξε άλλη μια φορά το πολιτισμένο του πρόσωπο ανοίγοντας πυρ κατά διαδηλωτών. Ως γνωστό, την ανθρώπινη ζωή έχει βάλει πάνω απ’ όλα ο δυτικός πολιτισμός, όχι τη ζωή των διαδηλωτών, αυτοί μάλλον εμπόδιο στο διάβα του στέκονται και αφού η νότια Αφρική δεν βρίσκεται και στον πυρήνα του δυτικού κόσμου για να ακουστούν εκκωφαντικά οι σφαίρες, οι διαδηλωτές καλά θα κάνουν να σωπάσουν και να γυρίσουν πίσω στα ορυχεία τους, η τεχνολογική ανάπτυξη του πυρήνα της δύσης χρειάζεται τα πολύτιμα μέταλλα, για χάρη τους ευχαρίστως οι ανώτεροι δυτικοί θα κλέψουν πλουτοπαραγωγικές πηγές και ζωές!

Στον πυρήνα του πολιτισμού τώρα, η Αγγλία διδάσκει απειλώντας με διπλωματικό επεισόδιο χάριν καταδίκης αυτού που διέπραξε ένα σεξουαλικό έγκλημα. Ποτέ άλλοτε δεν απειλήθηκαν διπλωματικές σχέσεις για χάρη της δικαιοσύνης ή μερικών πολιτών. Η εκπολιτισμένη δύση όμως τράβηξε επιτέλους τις κόκκινες γραμμές της και δεν θα συγχωρήσει ποτέ το σεξουαλικό έγκλημα του ιδρυτή του ιστοτόπου που ξεμπροστιάζει μυστικές υπηρεσίες, κράτη και σημαίνοντα πρόσωπα! Από εδώ και πέρα οι πολίτες πρέπει να κοιμόνται ήσυχοι, τα σεξουαλικά εγκλήματα θα τιμωρούνται παραδειγματικά στον κόσμο μας, ακολουθώντας πιστά το δρόμο που χάραξαν οι άγγλοι!

Σ’ αυτόν τον πλανήτη τελικά έχουμε γίνει μια πολύ ωραία ατμόσφαιρα τώρα που εκπολιτιστήκαμε…

Τα νέα από το μέτωπο του τουρισμού, στον οποίο έχετε εναποθέσει τις ελπίδες σας για το ερχόμενο έτος δεν είναι και ενθαρρυντικά. Ευτυχώς τουλάχιστον σταμάτησε η συνεχής παράταση της παράτασης της παράτασης κατάθεσης φορολογικών δηλώσεων. Αυτό το κράτος δεν φαίνεται ούτε να γίνεται ποτέ συνεπές, αλλά ούτε και να απαιτεί ποτέ συνέπεια από τους πολίτες του. Μετά ποιος περιμένει αλήθεια βελτίωση; Φυσικά η φοροδιαφυγή ανθεί. Ξεδιάντροπα, μπροστά στις κάμερες, «επιχειρηματίες» λαμόγια δηλώνουν πως τα Σαββατοκύριακα που δουλεύουν η φοροδιαφυγή πρέπει να είναι θεμιτή και οι έλεγχοι καλό θα ήταν να γίνονται μεσοβδόμαδα. Μπορεί να διαφωνείς με το σπορ της υπερφορολόγησης στο οποίο έχει επιδοθεί η κυβέρνηση, αλλά ο τραγέλαφος που αναπαράγουν τα κανάλια χωρίς καν να κατακρίνουν τη στάση αυτή, και τα μηνύματα που υπονοούν είναι τρομακτικά.

Λοιπόν, δεν ξέρω αν το προσέξατε, αλλά πραγματικά είστε μια πολύ ωραία ατμόσφαιρα...

Θυμάσαι…

…προ διετίας, τα χρήματά σου έφταναν για να βγεις μερικές φορές, πίνοντας ένα ποτηράκι παραπάνω, και να μπορέσεις να συντηρηθείς. Έκανες και καμιά εκδρομή στα εξωτερικά, έβαζες και στην άκρη για μια ώρα ανάγκης που θα ερχόταν. Μέσα σε μια δεκαετία «έφτιαξες» ένα καλό διαμερισματάκι. Καλό αυτό, όταν με το καλό ξεκίνησες να κάνεις οικογένεια δεν είχες ανάγκες και είχες και πέντε φράγκα στην άκρη. Όλα αυτά όμως μέχρι το 2010.

Σήμερα τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά. Εδώ και πάνω από χρόνο το ισοζύγιό σου είναι αρνητικό. Και να φανταστείς πως όχι μόνο το «παραπάνω ποτηράκι» έχεις κόψει, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος από τις εξόδους. Οι δαπάνες που έχεις βέβαια συγκαταλέγονται στις ανελαστικές. Γιατροί και φάρμακα, παρότι είστε εναντίων της πολυφαρμακίας. Ασφάλειες αυτοκινήτων, τρόφιμα, ε τους απαιτούμενους αποκωδικοποιητές, ή άλλα παρόμοια πράγματα, που φρόντισαν να τους προσθέσουν με τις μεταβολές σήματος στις ανελαστικές δαπάνες κάθε νοικοκυριού.

Ρούχα ή καταναλωτικά αγαθά με το σταγονόμετρο. Ούτως ή άλλως ήσουν πάντα ενάντια όχι μόνο στον υπερκαταναλωτισμό, αλλά ακόμα και στον καταναλωτισμό. Τώρα όμως αρχίζεις να μετράς και το πώς θα πάρεις ένα ζευγάρι παπούτσια το Σεπτέμβρη – τα προπροπρο-προπέρσινα τρύπησαν, και τα δύο. Για ένα συζητάς, αν και με ένα ζευγάρι παπούτσια δεν την βγάζεις, εκτός φυσικά και αν θεωρήσουμε πως είσαι ένας άλλος άνθρωπος σε μια άλλη εποχή και όχι στο σήμερα.

Εντάξει, μπορεί και να φταίει το ότι έχασες το διδακτικό μέρος της δουλειάς σου και φυσικά συμβάσεις για επιστημονικές έρευνες έχεις πάνω από πενταετία να υπογράψεις. Τώρα μένεις μόνο σε κανά μαθητή που μπορεί να έχει ανάγκες για το σχολείο ή για προετοιμασία για εξετάσεις. Το μεγάλο πρόβλημα όμως θα προκύψει αν και όταν το Σεπτέμβρη η χώρα βουλιάξει επειδή ο τουρισμός θα είναι λίγος και τα επερχόμενα «μέτρα» πολλά. Στη «νυφούλα» η οικονομική κατάσταση είναι ζοφερή και αν κοπούν και τα εισοδήματα που έρχονται από το Ιόνιο τότε θα απομείνει μόνο ο μισθός της γυναίκας σου κουτσουρεμένος και κατακρεουργημένος και αυτός, που δεν αρκεί ούτε καν για τα πάγια έξοδα και για φαγητό. Για γιατρούς και για οικογενειακές ανάγκες που αναμένονται να προκύψουν μέσα στο επόμενο έτος ούτε λόγος. Το ισοζύγιο όχι απλά αρνητικό θα είναι, αλλά στα τάρταρα, να κάνει παρέα με τον Κρόνο.

Και ύστερα ακούς τους πεφωτισμένους πως θα πρέπει να μειωθούν και άλλο οι μισθοί, μάλιστα προτείνουν στους εργαζομένους να επιδιώκουν μόνοι τους μείωση μισθού και να δέχονται να υποβιβάζουν τον εαυτό τους ακόμα περισσότερο. Είναι λέει καλύτερα έτσι.

Όμως ο μισθός δεν είναι τίποτε άλλο από αγοραστική ικανότητα και φυσικά είναι παράλογο για κάποιον να πουλάει τον εαυτό του όσο όσο, ειδικά όταν αυτό το όσο όσο δεν καλύπτει τις βασικές ανάγκες της οικογένειάς του, στο όνομα μιας δήθεν πιθανής μελλοντικής ανάπτυξης. Όπως έλεγε και ο ναστραδίν χότζας: «πάνω που το έμαθα το ζωντανό να μην τρώει, μου ψόφησε».  Στο υποζύγιό του αναφερόταν, και κάπως έτσι βλέπουν οι πεφωτισμένοι τον κόσμο, κάπως έτσι και του φέρονται.

Όταν η εργασία σου δεν σου αποφέρει τα βασικά αγαθά, και ξέρεις ότι τα «βασικά αγαθά» παίρνουν μεγάλη συζήτηση, αλλά προφανώς και «η περιρρέουσα ατμόσφαιρα» μαζί με τη χρονική στιγμή της εξέλιξης στην οποία βρίσκεσαι καθορίζουν αρκετά καλά τα περιθώρια των βασικών αγαθών, τότε δεν υπάρχει κανένας λόγος να την προσφέρεις. Ούτε και γεννήθηκες σ’ αυτόν τον κόσμο μόνο για να εργάζεσαι, να τρως και να κοιμάσαι, γεννήθηκες για να ζεις και μέσα σε αυτή τη διαδικασία προσφέρεις κι όλας, ώστε να παραχθούν τα προς το ζην. Αυτό όμως τείνουν να το «ξεχνούν» οι πεφωτισμένοι, ορίζοντας την κοινωνία ως το υποζύγιο των ξέφρενων ρυθμών «ανάπτυξης» και των ξέφρενων ρυθμών παραγωγής χρήματος και κατανάλωσης.

Θες χαμηλότερους μισθούς ας πούμε; Ρύθμισε την αγορά σε χαμηλότερο κόστος ζωής ώστε να μπορεί ο οποιοσδήποτε να δέχεται χαμηλότερο αντίτιμο για την εργασία του. Το να συμπιέζεις όμως τον κόσμο και να τον κάνεις να δυστυχεί με την ελπίδα/υπόσχεση ότι η αγορά κάποια στιγμή θα «αυτορυθμιστεί» και συνεπώς απλά χρειάζεται υπομονή, είναι απλά λάθος οπτική, λάθος μέθοδος, λάθος αντίληψη των πραγμάτων, ακόμα και αν υποτεθεί πως ο στόχος σου είναι θεμιτός και ορθός. Η αγορά στήθηκε για να υπηρετεί τον άνθρωπο και συνεπώς δεν μπορεί να δυστυχεί ο άνθρωπος για να ικανοποιείται αυτή. Αν θες, η ελευθερία ορίζεται στον άνθρωπο, όχι στην αγορά, και το πρόβλημα προφανώς είναι η λάθος ιεράρχηση.

Μήπως όμως δεν πληρώνουμε στην πράξη τις συνέπειες της απορύθμισης που έχει αρχίσει εδώ και μερικές δεκαετίες; Δεν πληρώνουμε το λάθος δρόμο που πήρε η παγκοσμιοποίηση; Σε ένα κόσμο με τεράστιες διακυμάνσεις στην αξιακή αποτίμηση των ίδιων πραγμάτων η «απελευθέρωση» και η παγκοσμιοποίηση, με τον τρόπο που καθιερώθηκε και μέσα από την πλήρη απορύθμιση και κατάργηση κανόνων, το μόνο που κατάφερε ήταν να θίξει τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών ανεπανόρθωτα. Ενώ η περαιτέρω απορύθμιση των κοινωνιών, που διατυμπανίζεται ως πανάκεια, αποτελειώνει το έργο της διάλυσης κάθε έννοιας της κοινωνίας.

Και ναι, μπορεί το «σύστημα» κάποια μέρα να αυτορυθμιστεί, αν και αυτή η μέρα προφανώς και τείνει στο άπειρο, όπως η αποκατάσταση ισορροπίας σε όλα τα συστήματα δυναμικής ισορροπίας, το πρόβλημα όμως είναι πως οι άνθρωποι θα υποφέρουν «για χάρη της αγοράς», για να μην πεις για χάρη των κερδοσκόπων και μόνο, ενώ το προφανές είναι πως η αγορά, ως εργαλείο, πρέπει να ρυθμίζεται, όπως ρυθμίζεις και το κάθε εργαλείο σου στην καθημερινότητα, ώστε να διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων. Ψηλά γράμματα για τους πεφωτισμένους με την μονοδιάστατη οπτική τους γωνία. Εδώ άλλωστε αποφάσισαν να καταργήσουν και την σταθερότητα του μέτρου του χρήματος, πώς να μην καταλήξει ο κόσμος στην αμετροέπεια;

Καλοκαιρινή λογοδιάρροια εν μέσω καύσωνα. Κάπου έπρεπε όμως να ξεσπάσεις κι εσύ. Ξέρεις πως το ελληνικό κράτος θέλει πολλά ρετουσαρίσματα και εξυγίανση, αλλά η μέθοδος που χρησιμοποιείται προφανώς και είναι λανθασμένη. Ή μάλλον τα κριτήρια και η αξιολόγηση που γίνεται για τη μέθοδο προφανώς και δεν έχουν στην ανώτερη βαθμίδα τον άνθρωπο, αλλά τί να κάνεις, εδώ και καιρό έχει εκλείψει η ανθρωπιά από τον πλανήτη. Άσε που τελικά εξυγίανση δεν γίνεται, μόνο απορύθμιση η οποία απλά εντείνει το χάος. Γιατί είναι προφανές πως η εμμονή των πεφωτισμένων της κυβέρνησης και της τρόικα, και όλων των υπολοίπων, στην πολιτική «λιτότητας» και στο συγκεκριμένο δρόμο της περικοπής και της απορύθμισης, όποιο αποτέλεσμα και να έχει μακροπρόθεσμα, όχι μόνο δεν εξυπηρετεί την σημερινή κοινωνία, αλλά κάνει την κατάσταση ακόμα χειρότερη. Για την ακρίβεια η πολιτική αυτή είναι που φταίει για την ίδια της την αποτυχία, μη σου πω πως θα αυξήσει και τη διαφθορά υπέρμετρα, χαλώντας ακόμα περισσότερο το κράτος που υποτίθεται ότι θα φτιάξει!

Φυσικά είναι απόλυτα σύμφωνη με τη «οικονομική θεωρία» κατά την οποία πρέπει να πιάσεις πάτο για να ξαναρχίσεις να ανεβαίνεις, αλλά αυτή η θεωρία δεν είναι τίποτε άλλο από το απαύγασμα της απανθρωπιάς που εφαρμόζεται εδώ και καιρό μέσα από διάφορα πειράματα των «νεοφιλελεύθερων» σχολών ανά τον κόσμο. Άλλα όπως είπες και παραπάνω, όλα είναι θέμα αξιολόγησης και ιεράρχησης, και σήμερα η αγορά, οι τράπεζες, και εν γένει η χρηματοοικονομία, ιεραρχούνται πάνω από τον άνθρωπο, οπότε και αυτός θα υποφέρει. Ας είχε λίγο παραπάνω μυαλό κι ας αξιολογούσε τη ζωή του λίγο περισσότερο από την τσέπη του για να μην άφηνε την απορύθμιση να αλώσει τα πάντα.

Όσο για σένα, ώρα να κλείσεις με τη λογοδιάρροια που σε έπιασε γιατί έχεις ανειλημμένες υποχρεώσεις τις οποίες ακούς σιγά σιγά να πλησιάζουν…

Αδειάζει η πόλη;

Το θερμόμετρο έχει ανέβει επικίνδυνα και σε συνδυασμό με την υγρασία κάνει την ατμόσφαιρα να ομοιάζει λίγο σε «ιόνιο», ακόμα κι εδώ στο «κλεινόν άστυ». Να ομοιάζει, το ίδιο σίγουρα δεν είναι, μιας και η καλοκαιρινή υγρασία σε καιρό άπνοιας ή όστριας στη νυφούλα του ιονίου δε συγκρίνεται με τίποτε. Εκεί, σε τέτοιες μέρες, η θερμοκρασία πάει στο τριάντα εννέα, αλλά η αισθητή μπορεί και να ξεπερνάει το σαράντα δύο. Αισθάνεσαι τα πάντα να καίνε ακόμα και υπό σκιά. Κάπως έτσι είναι και σήμερα, εδώ, τα πράγματα.

Μάλλον πρόκειται για την τελευταία ημέρα έντονων εργασιών. Από αύριο η τσιμεντούπολη «θα αδειάσει», όσο μπορεί δηλαδή να αδειάσει μια τέτοια πόλη που ακόμα και «άδεια» όταν είναι έχουν μείνει σίγουρα πάνω από δύο εκατομμύρια κόσμος. Παράξενος ορισμός «άδειας πόλης».

Από αύριο λοιπόν η Ελλάδα μπαίνει στον «αυτόματο πιλότο» μιας και οι περισσότεροι θα μεταβούν σε χωριά και παραλίες. Η θερινή ραστώνη θα είναι μια πραγματικότητα, αν και κάποιοι θα παραμείνουν στις εργασίες τους, όχι για να φροντίσουν για την καλή λειτουργία του κράτους, όπως θα έπρεπε να κάνουν και σήμερα, και πάντα, αλλά για να μπορέσουν να βρουν μερικά δισεκατομμύρια, να κάνουν την κοπτοραπτική τους και να εξασφαλίσουν πως όλα θα έχουν τελειώσει πριν λήξει η θερινή ραστώνη της χώρα.

Έτσι θα ελαχιστοποιηθούν και οι αντιδράσεις απέναντι στα «μέτρα» που θα προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν την συμμόρφωση της χώρας στις εμμονές των τροϊκανών και στα αποτυχημένα σχέδια του ΔΝΤ. Βέβαια κάθε μέτρο, ενώ θα επιφέρει κάποια «βελτίωση» στα οικονομικά, θα χαλάσει τόσες παραμέτρους του συστήματος που απλά θα χειροτερέψει την κατάσταση. Σημασία έχει όμως εμείς να το παίξουμε καλά και υπάκουα παιδιά, για να εξασφαλίσει το πολιτικό προσωπικό την εύνοια της μαμάς Ευρώπης και μια καλή σύνταξη.

Θα αυξηθούν κι άλλο τα χρόνια εργασίας λέει. Μαζί τους, και πάντα διαφωνούσες με τις πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και με τους χιλιάδες συνταξιούχους που μπορούν ακόμα να προσφέρουν. Όπως ακριβώς διαφωνούσες βέβαια και με την κακή εργασιακή πολιτική που δυσχεραίνει τις συνθήκες για τις μητέρες μέσα στο ανταγωνιστικό περιβάλλον εργασίας με τους άντρες, και με άλλες περιπτώσεις όπου ένας εργαζόμενος από κάποια ηλικία και μετά αδυνατεί να προσφέρει στο ίδιο πόστο και πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα για διαφορετική δραστηριοποίησή του. Αυτά όμως είναι αλλουνού παπά ευαγγέλια και σίγουρα δεν αφορούν όσους σπρώχνουν την κοινωνία στο γρεμό της όλο και μεγαλύτερης απορύθμισης.

Εργασία σε μεγαλύτερες ηλικίες όμως σημαίνει πως η ανεργία στους νέους θα αυξηθεί και σε λίγο θα ομοιάζει με της Ισπανίας που ανακοινώθηκε κοντά στα 50%. Και χωρίς ασφαλιστικές εισφορές από νέους, πώς θα συνταξιοδοτούνται οι γηραιοί; Και ειδικά με συνεχώς μειούμενες, κατ’ απαίτηση των τροϊκανών και της εργοδοσίας, εισφορές πως θα μπορέσουν να καλυφθούν οι ανάγκες των ταμείων; Ακαδημαϊκή η ερώτηση, άλλωστε όλοι αυτοί οι πάνσοφοι έχουν μάθει να μην βλέπουν ποτέ την όλη εικόνα, βλέπουν μόνο αριθμούς και φυσικά οι αριθμοί έχουν χάσει κάθε φυσική σημασία και μπορούν να ικανοποιούνται και σε καταστάσεις που μια πραγματική κοινωνία δεν ζει αλλά αργοπεθαίνει. Οι οικονομολόγοι όμως δεν είναι πολυτεχνήτες για να τα καταλαβαίνουν αυτά...

Εν μέσω θέρους λοιπόν η τσιμεντούπολη αδειάζει, όσο γίνεται να αδειάσει φέτος, γιατί έχεις ακούσει και αρκετούς που θα μείνουν απλά στο σπίτι τους. Κι αν πέρυσι, τέτοια εποχή, ο χειμώνας φάνταζε πως θα είναι δύσκολος, φέτος οι περισσότεροι γύρω σου φοβούνται πως θα είναι απλά… αδύνατος. Ειλικρινά είχες ελπίσει σε μια διαφορετική αντιμετώπιση από τη νέα κυβέρνηση, αν και δεν το πίστευες πως θ’ αλλάξει ο μανολιός αμφίεση. Ούτε καν αλλιώς δεν τα έβαλε τα ρούχα του, παρότι το διατείνεται. Να μη φαίνεται και η ούγια ντε!

Εσείς πάλι, πολύ φοβάσαι πως δεν θα μεταβείτε στα θερινά σας ανάκτορα φέτος. Μία οι ανάγκες του πατέρα, μία οι ανάγκες της γυναίκας, η μητέρα απλά γρινιάζει που δεν την πάτε Ιόνιο, απ’ ότι φαίνεται το θέρος θα περάσει στα τσιμέντα όπου θα υποδύεσαι «τον άνθρωπο που έτρεχε πολύ». Εντάξει, όχι τόσο τραγικά, σε λίγο δεν θα τρέχεις όπως τις τελευταίες μέρες, αλλά θα παραμείνεις σε επιφυλακή. Κάποιος πρέπει να φυλάτει και τις Θερμοπύλες, θα μου πεις. Το «θερμό-» έντονα τονισμένο και με ιδιαίτερο χρώμα και σημασία. Ελπίζεις πάντως να τα καταφέρετε να μεταβείτε έστω και για λίγο, κάποια στιγμή, στη νυφούλα του Ιονίου. Η ιστιοσανίδα πάντως, απ’ ότι φαίνεται, και φέτος παροπλισμένη θα μείνει…

Εμείς και οι άλλοι

Η αντιμεταναστευτική ρητορική που χρησιμοποιείται κατά κόρον από «κύκλους του πολιτικού συστήματος» (ε τί, να χρησιμοποιήσεις κι εσύ μια φορά την τόσο πετυχημένη δημοσιογραφική φράση!), παραμένει σταθερή και αταλάντευτη γύρω από το επιχείρημα πως «οι άνθρωποι που προέρχονται από την ασία και την αφρική, από τον τρίτο κόσμο δηλαδή, δεν είναι μπολιασμένοι με τις αξίες του δυτικού πολιτισμού ο οποίος σέβεται τη ζωή».

Δεν έχεις κάποια θέση «υπέρ ή κατά», όπως συνηθίζεται, μιας και «είτε μαζί μας είσαι, είτε με τους άλλους» σε τούτον τον ντουνιά. Αντιπαθείς όσους κατατρέχουν τους μετανάστες, αλλά αντιλαμβάνεσαι πως η μετανάστευση, με τη μορφή και τις διαστάσεις που έχει λάβει πλέον έχει αρχίζει να θίγει τη βιωσιμότητα των τοπικών κοινωνιών. Όσο για την Ελλάδα «που δεν θα είχε εργατικά χέρια χωρίς αυτούς», ίσως και να είχε όμως λιγότερη ανεργία, λιγότερη φοροδιαφυγή, εισφοροδιαφυγή και πολλά άλλα παρόμοια, όχι, δεν πιστεύεις ότι επέφεραν κανένα καλό στην οικονομία της χώρας, τουναντίον.

Το να θεωρείς όμως πως κάποιος «εξ ανατολής» σέβεται λιγότερο τη ζωή από τον «μέσο δυτικό» είναι μάλλον υπερφίαλα ναρκισσιστικό. Αν λογαριάσεις βέβαια πως τις μεγάλες θηριωδίες τις έκαναν άνθρωποι του πολιτισμένου κόσμου τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα, αλλά και στην ιστορία να μην ανατρέξεις, ο άνθρωπος και η ανθρώπινη ζωή δεν έχει και τόσο μεγάλη αξία για τον δυτικό κόσμο, όπως μας αρέσει να βαυκαλιζόμαστε. Πόσους πολέμους και αιματοκυλίσματα δεν έχει κάνει την τελευταία εικοσαετία ο «πολιτισμένος αυτός κόσμος»;

Αλλά βέβαια, εκτός του ότι «η ιστορία γράφεται από τους νικητές», η ιστορία διαβάζεται και με τέτοιο τρόπο ώστε να ηχεί εύηχα στ’ αυτιά του αναγνώστη. Κάπου εκεί μέσα χάνεται και η αλήθεια, βορρά στην ματαιοδοξία του κάθε ανθρώπου, του κάθε έθνους, του κάθε κράτους, ή της κάθε συμμαχίας.

Έτσι κινείται ο κόσμος μας, μέσα από εμμονές και με την πεποίθηση πως «εμείς είμαστε οι σωστοί και όχι οι άλλοι», όχι λόγω πραγματικής ορθότητας, αλλά για να προωθηθούν τα αντίστοιχα συμφέροντα του καθενός σε βάρος «των άλλων».

Η μνημονιακή ρητορική «έτερων πολιτικών και τεχνοκρατικών κύκλων» παραμένει επίσης αταλάντευτη. Η εμμονή στην πλήρη απελευθέρωση των πάντων και στην πλήρη αποδιοργάνωση της κοινωνίας «ώστε να φτάσει στην αυτορρύθμιση και όλα να γίνουν αγγελικά πλασμένα» έχει φέρει τα πράγματα στο απροχώρητο. Λες και για μια ακόμη φορά «οι τεχνοκράτες» θέλουν να αγνοήσουν την ιστορία για να μην δουν πόσα δεινά είχε φέρει η απελευθέρωση και πως οι ρυθμίσεις ήταν αυτές που στην αρχή του προηγούμενου αιώνα διόρθωσαν τα πράγματα και έδωσαν ώθηση στην ανάπτυξη και τον πολιτισμό. Ούτε καν θέλουν να δουν πως όλα τα σημερινά προβλήματα ξεκίνησαν από «την κοιτίδα του φιλελευθερισμού», την κοιτίδα της πλήρους απελευθέρωσης και της απορύθμισης.
Σήμερα όμως, για μια ακόμη φορά, «κάποιοι άλλοι» προωθούν τα προσωπικά τους συμφέροντα αφήνοντας την κοινωνία εκτεθειμένη στο χάος της απορύθμισης, κοιμίζοντάς την με το παραμύθι της αυτορρύθμισης. Βλέπεις, συντεχνίες υπάρχουν και αλλού, όχι μόνο στον συνδικαλισμό που γνωρίζουμε, και αυτές έχουν πολλή περισσότερη εξουσία για να προωθήσουν τα συμφέροντά τους. Κι έτσι ο δυτικός κόσμος στενάζει υπό το βάρος των εμμονών του πολιτισμού και του «φιλελευθερισμού»., ενώ «ο τρίτος κόσμος» στενάζει κάτω από την μπότα του πρώτου, του «φιλελεύθερου και πολιτισμένου».

Περί ανέμων...

Σ’ αρέσουν οι συνταγές που αναγράφουν πως χρειάζονται «ένα σκόρδο». Μπορείς εύκολα να δικαιολογηθείς πως «ένα σκόρδο έλεγε, όχι μια σκελίδα». Το σκόρδο έχει την πρωτοκαθεδρία στη διατροφή σου και ποτέ δεν είναι αρκετό! Άλλωστε, ο μόνος τρόπος για να φας γιαούρτι είναι είτε σε μορφή γιαουρτοσκόρδιου, ελληνιστή τζατζικιού, είτε ως σάλτσα γιουρτλού – μπόμπα και τα δύο.

Τελικά η φέτα και πιπεριά είναι πολύ προσφιλείς στον ουρανίσκο μας γεύσεις, πάνε με όλα που λένε  – συνοδευμένα από την κατάλληλη ποσότητα σκόρδου βεβαίως βεβαίως, πάντα πάνω από μία σκελίδα, συνήθως τρεις με τέσσερεις, το ελάχιστο!

Εντός των τειχών, για πολλούς και διάφορους λόγους, υγείας, ανωτέρας βίας, εργασίας, πάρε ότι θέλεις, απ’ όλα έχει ο ντορβάς. Σε κανονικές συνθήκες βέβαια θα ετοιμαζόσουν με ελαφρά πηδηματάκια για το γαλανό Ιόνιο, αλλά φέτος δεν ξέρεις καν πότε, πώς και αν θα πας. Ούτε κάπου αλλού πρόκειται να πας, άλλωστε ποτέ δεν ήσουν ο κλασικός τύπος «τουρίστα» που γυρνά τα νησιά και τις παραλίες, και που πρέπει να πάει και σε δυο-τρία αιγαιοπελαγίτικα για να καταλάβει καλοκαίρι – συμπεριλαμβανομένου της Μυκόνου διότι χωρίς αυτή τι εστί καλοκαίρι, λένε, έτσι λένε, αλλά μάλλον είσαι η εξαίρεση κι εδώ…

Ένας χρόνος πέρασε κι έφυγε, πέρσι, σαν σήμερα το βράδυ, είχατε μεγάλο γλέντι και είναι σαν να ‘ταν χτες, αλλά και τόσο μακριά. Παλιότερα παραπονιόσουν για τη χρονική τρύπα που καταβροχθίζει τις ημέρες σου, τώρα πια το φαινόμενο έχει γίνει πολυσύνθετο, όλα είναι σαν χτες και σαν αιώνες πριν! Παράνοια! Και τι δεν θα ‘δινες να ξαναζήσεις εκείνο το γλέντι, αλλά μερικά πράγματα τελειώνουν, άλλα πάλι ευτυχώς όχι, διαρκούν πολύ, διαρκούν παντοτινά, όσο παντοτινή δηλαδή μπορεί να είναι η ζωή ενός ανθρώπου.

Αρχίσαμε…

Η «νέα ελληνική πραγματικότητα» δε φαίνεται να ξεκίνησε καλά. Λεγόταν εδώ και καιρό πως «η χώρα είναι στην εντατική» και η νέα κυβέρνηση το τίμησε δεόντως ξεκινώντας τη θητεία της από την εντατική. Φήμες λένε πως ο Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος που συνεχάρη τον Αντωνάκη για τη νίκη του!

Η τρόικα επέστρεψε για να γεμίσει τις ημέρες μας με μπόλικο ρεπορτάζ και άφθονες  εκβιαστικές «συστάσεις», αμετακίνητη αυτή τουλάχιστον στις πάγιες εμμονές της. Στον αντίποδα η Γερμανία φαίνεται να κάνει κάποια δειλά βήματα υποχώρησης όταν τα υπόλοιπα «νότια γουρούνια» αντί απλά να βάλουν το μπιστόλι στο τραπέζι τής το έδωσαν στα χέρια, οπλισμένο και στραμμένο προς την Ευρώπη. Δεν είναι όλοι βλέπεις πολιτισμένοι σαν τον Γιωργάκη το ξεφτέρι.

Ανοίγοντας τον γκρι κάδο των σκουπιδιών βλέπεις μπόλικες πευκοβελόνες, έναν μεγάλο πλαστικό κάδο και διάφορα άλλα ανακυκλώσιμα υλικά. Απευθείας σου έρχεται στο μυαλό γιατί είναι ασύμφορη μια εγκατάσταση κομποστοποίησης των οργανικών στην Ελλάδα. Οι έλληνες δεν κάνουν διαλογή στην πηγή, πώς να ανταγωνιστείς την ποιότητα κόμποστ της Ιταλίας ας πούμε όπου η διαλογή στην πηγή είναι πάνω από 90%; Μιλώντας για ανταγωνιστικότητα δηλαδή και για τις εμμονές της τρόικας για το πώς αυτή επιτυγχάνεται!

Το πρόβλημα αυτού του τόπου είναι η παιδεία, αυτό είναι το μόνο σίγουρο, αλλά για να πάρεις κάποιον μεταρρυθμιστή της παιδείας στα σοβαρά θα ήθελες να ακούσεις πως θα αναμορφώσει το πρόγραμμα σπουδών του δημοτικού, ώστε να δημιουργήσει σοβαρούς πολίτες. Αντ’ αυτού βέβαια όλοι ασχολούνται με τα πανεπιστήμια, άντε και λίγο με το λύκειο. Εκεί είναι βλέπεις οι μεγάλες μάσες! Σιγά μην ενδιαφερόταν οι πολιτικοί για την παιδεία, για τα χρήματα νοιάζονται.

Σιγά μην ενδιαφέρονται δηλαδή γενικότερα για τον τόπο και τους πολίτες τους. Κοιτώντας κάποιες παλιές φωτογραφίες βλέπεις ότι η Ελλάδα εδώ και μερικές δεκαετίες διοικείται από μια κλίκα κολλητών, ή μάλλον δύο διαφορετικές κλίκες κολλητών που απλά εναλλάσσονται. Τελικά δικαιώνεσαι που πιστεύεις ότι η Ελλάδα ποτέ δεν κατάφερε να αποτινάξει από πάνω της τους κοτζαμπάσηδες και τη φεουδαρχία. Όσο και αν τη βάφτισε δημοκρατία, τιμής ένεκεν του αρχαίου πολιτεύματος πιθανότατα.

Η επόμενη μέρα

Η σημερινή ημερομηνία θα μπορούσε να είναι ένα ορόσημο που θα σηματοδοτούσε αλλαγές στην ευρωπαϊκή ένωση. «Προς τα πού» δεν ξέρει κανένας, αλλά οι αλλαγές θα ήταν ό,τι καλύτερο σε σχέση με την χρόνια προσκόλληση στην ακολουθούμενη πολιτική.

Σήμερα όμως αποδείχθηκε πως η «δεξιά» της Ελλάδας τίμησε το όνομά της και αποδείχθηκε αποτελεσματικότερη της «αριστεράς» της. Χρησιμοποιώντας έντεχνα το φόβο, όπως κάνει πάντα άλλωστε, συνένωσε τις δυνάμεις της και τις αύξησε με την εγκόλπωση του κόμματος της δημοκρατικής συμμαχίας και την επιστροφή έτσι στους κόλπους της νέας δημοκρατίας ενός κομματιού που μόλις πριν μερικά χρόνια η ίδια είχε εκδιώξει. Για τη δεξιά όμως πάντα «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα». Κατάφερε έτσι να αποσπάσει την συντηρητική ψήφο των ελλήνων για κυβέρνηση «μέσα στο ευρώ».

Γνωρίζεις πολλούς που πριν από αρκετά χρόνια θα δήλωναν απερίφραστα πως «αν ψηφίσουν δεξιά να τους κοπεί το χέρι», και χτες την ψήφισαν με μόνο γνώμονα να μην χάσουν τα χρήματα της τράπεζας ή τη σύνταξή τους, το χέρι τους ήταν αδιάφορο. Ας είναι, ας μην τα χάσουν, απλά ας τα εκταμιεύσουν για να πληρώσουν τους φόρους που θα αποπληρώσουν τα δάνεια με τα οποία χρηματοδοτήθηκαν οι τράπεζες για να μην χάσουν τα χρήματά τους οι πολίτες. Έτσι βέβαια εν τέλει οι πολίτες θα μείνουν χωρίς χρήματα, στον ίδιο παρονομαστή, με μόνη διαφορά να μην έχουν πτωχεύσει οι τράπεζες.

Η σημερινή ημέρα θα μπορούσε να ήταν ένα ορόσημο για πλήρη αλλαγή του κυβερνητικού σχήματος που έφερε την Ελλάδα μέχρι εδώ. Αντ’ αυτού, στο προσεχές μέλλον η χώρα θα κυβερνηθεί από τους ίδιους ανθρώπους που διέλυσαν και εκμηδένισαν το φοροεισπρακτικό μηχανισμό, την υγεία, τα ασφαλιστικά ταμεία, την ερευνητική δραστηριότητα, το πυροσβεστικό σώμα και ένα σωρό άλλους νευραλγικούς μηχανισμούς του ελληνικού κράτους. Τί ελπίδα μπορείς να έχεις για το μέλλον αυτής της χώρας;

Τρέμεις την ημέρα που αναπτυξιακά προγράμματα σαν το «Ήλιος» θα έρθουν να εγκατασταθούν στον ελληνικό χώρο, στερώντας μεγάλες εκτάσεις από τους πολίτες και τινάζοντας την ανεργία στα ύψη. Τρέμεις την ημέρα που η Ελλάδα θα ακολουθήσει πιστά τα βήματα όλων των χωρών που εφάρμοσαν τα προγράμματα του διεθνούς νομισματικού ταμείου και τώρα οι πολίτες τους δεν έχουν δικαίωμα επάνω στους πλουτοπαραγωγικούς πόρους, ούτε καν στην καλλιέργεια της γης ή στο νερό  της πατρίδας τους. Τα κράτη βέβαια «σώθηκαν», το ίδιο και ο επιχειρηματικός κόσμος τους, αλλά η μεγαλύτερη μερίδα των πολιτών ζει όχι μόνο κάτω από το όριο της φτώχιας, αλλά στο όριο του υποσιτισμού, για βιοτικό επίπεδο δεν γίνεται καν συζήτηση. Η πλήρης εικόνα του στρουθοκαμηλισμού του δυτικού κόσμου και του οικονομικού του ιερατείου.

Δεν ξέρεις για πόσο ακόμα θα υπάρχει ευρώ και πόσο καιρό θα καταφέρει η νέα κυβέρνηση να ικανοποιήσει όσους την ψήφισαν από φόβο, πριμοδοτώντας απλά την συντηρητική προσκόλληση στα γνωστά, και όχι από πραγματική ελπίδα και πίστη για την κυβέρνηση της επόμενης ημέρας. Πραγματικά ελπίζεις το μέλλον να μην είναι ακόμα χειρότερο από το παρόν, αν και ο φόβος και η κοινωνική διάλυση είναι ήδη εδώ και θα ενταθούν υπέρμετρα με τον καιρό, με την εφαρμοζόμενη πολιτική που δεν προβλέπεις να αλλάζει στο εγγύς ή το απώτερο μέλλον. Δεν το πιστεύεις όμως, δυστυχώς αυτά που έχουν προγραμματιστεί να γίνουν, τα οποία είναι σίγουρα πολύ λιγότερα απ’ όσα πρόκειται να γίνουν, προοιωνίζουν ένα μέλλον ζοφερό. Μακάρι η ιστορία να σε διαψεύσει.

Δεύτερη εκλογική αναμέτρηση

Ενάμισι μήνα μετά και οι έλληνες καλούνται και πάλι στις κάλπες. «Μη διχάσετε τους έλληνες» παρακάλεσαν στις ομιλίες τους οι πολιτικοί αρχηγοί, όμως και οι ίδιοι, και οι ξένοι αξιωματούχοι, αλλά και ο παγκόσμιος τύπος έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα άνευ προηγουμένου με στόχο τη χειραγώγιση στη συντηρητική προσκόλληση στα μέχρι σήμερα ισχύοντα. Σε αυτά που έχουν ήδη φέρει μια κοινωνία σε αποσύνθεση και έχουν επιβάλλει τον φόβο για το αύριο σε κάθε πολίτη της.

Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι παροτρύνουν τους έλληνες να μην γυρίσουν την πλάτη στην Ευρώπη, εθελοτυφλώντας, εσκεμμένα ίσως, μη-αντιλαμβανόμενοι πως οι ίδιοι είναι αυτοί που έχουν στρέψει την πλάτη στους έλληνες. Προσκολλημένοι στην ιδεολογία της εξυπηρέτησης του χρηματοπιστωτικού συστήματος έχουν αδιαφορήσει για τις κοινωνικές επιπτώσεις της ακολουθούμενης πολιτικής και συνεχίζουν να απαιτούν την τήρηση «των συμφωνηθέντων». Συμφωνηθέντων που μόνο από κάποιον με αυτοκτονικές τάσεις θα μπορούσαν να τηρηθούν.

Δεν γυρίζουν οι έλληνες λοιπόν την πλάτη στην Ευρώπη, η Ευρώπη έχει καταντήσει ένας συντηρητικός και οπισθοδρομικός οργανισμός που έχει γυρίσει την πλάτη στους ευρωπαίους πολίτες και για χάρη του χρηματοοικονομικού συστήματος δεν σέβεται την υπόσταση των ίδιων των ευρωπαίων πολιτών στην Ελλάδα, στην Ισπανία αλλά και σε πολλές άλλες χώρες. Η ανθρώπινη υπόσταση έχει ήδη κατέβει χαμηλότερα στην βαθμίδα του σεβασμού απ’ ότι το ευρώ, οι τράπεζες και οι αιμοβόρες ορέξεις των αγορών.

Δεν είν’ οι έλληνες που θα γυρίσουν την πλάτη στην Ευρώπη, είναι οι ίδιοι οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι που έχουν γυρίσει την πλάτη στις ευρωπαϊκές αξίες. Οι αυριανές εκλογές είναι μια καλή ευκαιρία για τον ελληνικό λαό να τους το πει και να τους το δείξει έμπρακτα. Και ας αποφασίσουν οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι αν αξίζουν περισσότερα τα χρήματά τους από τους ευρωπαίους πολίτες, είτε αυτοί είναι στην Ελλάδα, είτε είναι στη Γερμανία. Αν όμως οι έλληνες ευρωπαίοι τεθούν σε χαμηλότερη στάθμη από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, τότε η Ευρώπη αυτή είναι μια Ευρώπη στην οποία δεν αξίζει να ανήκει κανείς.

Αύριο δεν αποφασίζουν οι έλληνες αν θα φύγουν ή όχι από το ευρώ. Αποφασίζουν απλά ποιος θα τους κυβερνήσει. Η απόφαση αυτή είναι δική τους και μόνο δική τους και δεν εκβιάζεται. Μεθαύριο ας αποφασίσει η Ευρώπη αν θέλει να ακολουθήσει τις ευρωπαϊκές αξίες που διατυμπανίζει στα κείμενά της και την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση «με οποιοδήποτε τίμημα», ή αν σέβεται περισσότερο το χρήμα απ’ τους ευρωπαίους πολίτες. Το μέλλον της ευρωπαϊκής ένωσης και του ευρώ είναι στα δικά τους χέρια, όπως ήταν πάντα. Το μέλλον της Ελλάδας όμως περνάει μέσα από ριζικές αλλαγές και στο πολιτικό σκηνικό αλλά και στην εφαρμοζόμενη πολιτική. Αλλαγές πρέπει να γίνουν πολλές, αλλά πρέπει να γίνουν ελεγχόμενα και με σεβασμό στον κοινωνικό ιστό.

Διεθνείς νουθεσίες

Η κυρία Λαγκάρντ μετανόησε πολλάκις την τελευταία εβδομάδα που δήλωσε πως νοιάζεται περισσότερο για τα παιδιά του Νίγηρα, απ’ ότι για τα παιδιά των Ελλήνων. Μετανόησε δημόσια, μιας και κατάλαβε πως κανείς δεν την πίστεψε, αφού, όπως όλοι γνωρίζουν, στο Νίγηρα πεθαίνουν καθημερινά παιδιά και δεν υπάρχει αντίκτυπος στην παγκόσμια οικονομία, η οποία αποτελεί άλλωστε και το μέγιστο μέλημα της κυρίας Λαγκάρντ, ενώ αν μερικά παιδιά πεθάνουν στην Αθήνα, πιθανότατα ο αντίκτυπος των αντιδράσεων στην παγκόσμια οικονομία θα είναι από σημαντικός έως και ανυπολόγιστος.

Ύστερα λοιπόν από το παραστράτημά της, σαν καλή μητέρα αποφάσισε να νουθετήσει τους έλληνες να πληρώνουν τους φόρους τους. Η κυρία Λαγκάρντ όμως απέτυχε και στο ρόλο της μάνας. Άλλωστε κανένας γονιός δεν μπορεί να νουθετήσει το παιδί του να κάνει κάτι που και ο ίδιος δεν κάνει. Φαίνεται να ξεχνάει συστηματικά ότι, όπως και η ίδια, οι άνθρωποι της συνομοταξίας της είναι που και εδώ στην Ελλάδα αποφεύγουν συστηματικά να πληρώνουν φόρους. Τρανταχτό πρόσφατο παράδειγμα ο φίλος και συνάδελφός της, κύριος Παπαδήμος. Όταν έχεις τέτοιους «γονείς», πώς να μάθεις να πληρώνεις φόρους; Όχι ότι δεν υπάρχει μεγάλη φοροδιαφυγή στην Ελλάδα, αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό των απλήρωτων φόρων και εισφορών είναι από τους ανθρώπους που η ίδια προσπαθεί να προστατεύει. Εξ ου και ούτε τους έτριξε τα δόντια, ούτε πρόκειται να τους τα τρίξει. Αρκείται να κουνάει το δάκτυλο δεικτικά στο μέσο έλληνα, για να τον κάνει να νοιώθει υπεύθυνος για προβλήματα που η ίδια η κυρία Λαγκάρντ και οι όμοιοί της δημιουργούν.

Άλλωστε, η κυρία Λαγκάρντ είναι επικεφαλής του πιο αποτυχημένου οργανισμού που έφτιαξε ποτέ η ανθρωπότητα. Απ’ όπου έχει περάσει έχει αφήσει φτώχια, διαλυμένους παραγωγικούς ιστούς και χώρες στις οποίες οι άνθρωποι δεν έχουν πλέον καν το δικαίωμα να εκμεταλλευτούν τους πόρους τους για να επιζήσουν. Είναι απορίας άξιο γιατί η παγκόσμια κοινότητα δαπανά «δημόσιο» χρήμα για να διατηρεί στη ζωή οργανισμούς σαν το διεθνές νομισματικό ταμείο, ενώ κόπτεται για τους αναποτελεσματικούς δημόσιους οργανισμούς της Ελλάδας ή άλλων χωρών.

Ένα από τα μεγαλύτερα σφάλματα της Ελλάδας είναι πως άνοιξε τις πύλες της στον οργανισμό αυτό και επέτρεψε σε ανθρώπους σαν την κυρία Λαγκάρντ να έχουν λόγο στα εσωτερικά της. Η γειτονική Τουρκία στάθηκε πιο σώφρον και πέταξε έξω τους αντιπροσώπους του στα τρία χρόνια. Έζησε φτωχά, αλλά ορθοπόδησε, δεν πουλήθηκε ολόκληρη. Η Ελλάδα θα κάνει καλά να βρει τρόπο να τους ξαποστείλει κι αυτή όσο το δυνατόν νωρίτερα, γιατί στο τέλος θα καταλήξει μια χώρα χωρίς πόρους, χωρίς γη, ακόμα και χωρίς ήλιο ή αέρα.

Φουρτούνες

Η Ευρώπη τα έχει κάνει θάλασσα. Καιρός να το παραδεχτούν οι ευρωπαίοι ηγέτες πριν καταλήξουν να κάνουν μνημόσυνο στα συντρίμμια της άλλοτε σπουδαίας ιδέας της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Τα έχουν κάνει θάλασσα όχι γιατί η Ελλάδα έκανε λάθη, ή η Ισπανία, ή η Ιρλανδία, ούτε γιατί η Γερμανία απαιτεί σκληρές πολιτικές λιτότητας. Τα έχει κάνει θάλασσα γιατί όλη η συζήτηση και όλες οι ενέργειες παραμένουν προσκολλημένες στον οικονομικό πυλώνα και αδιαφορούν για τις επιπτώσεις των μέτρων στην κοινωνία την ίδια. Αλλά αλήθεια, τί σημασία έχει μια πετυχημένη εγχείρηση, αν ο ασθενής αφήσει την τελευταία του πνοή στο χειρουργείο;

Η κοινωνική ειρήνη και συνοχή στην Ελλάδα έχουν εξαφανισθεί προ πολλού. Ο κόσμος πλέον φοβάται, όχι αν την άλλη βδομάδα θα έχει άλλο νόμισμα, αλλά μήπως την σημερινή νύχτα βρεθεί αντιμέτωπος με ληστές, χάσει την περιουσία του σήμερα, ή ακόμα και την ίδια του τη ζωή. Φοβάται αν τον άλλο μήνα θα φτάσουν τα χρήματά του για φαγητό, ή μήπως τον παράλλο μήνα θα χρειαστεί να πουλήσει ότι έχει, για να ξεχρεώσει την ίδια την εφορία. Η αλήθεια είναι πως ο περισσότερος κόσμος δεν φοβάται μήπως και «τον αγοράσουν» σε εξευτελιστική τιμή, σε δραχμές, αλλά μήπως αναγκαστεί να πουλήσει σε εξευτελιστική τιμή ακόμα και σε ευρώ. Ίσως έχει αρχίσει να καταλαβαίνει λίγο τις δημαγωγίες των περασμένων μηνών.

Η ελληνική κοινωνία έχει περάσει ήδη το κατώφλι της αυτοδικίας. Μόλις χτες ένας νέος, φοιτητής, σκότωσε έναν ληστή. Δεν είσαι στο μυαλό του, δεν ξέρεις τι πραγματικά έγινε, αλλά έχοντας ήδη αποφασίσει να θεωρήσεις πως ισχύει η πιο αγνή των εκδοχών, δεν μπορείς να κατανοήσεις τα χειροκροτήματα προς το πρόσωπό του. Ο νέος αυτός δεν είναι ήρωας, είναι τραγική φιγούρα, και σαν τραγική φιγούρα μπορείς να τον συμπονέσεις σιωπηλά, να καταλάβεις τους λόγους της πράξης του και απλά να σωπάσεις. Όχι να τον επευφημήσεις, απλά να σωπάσεις. Οι επευφημίες δείχνουν μάλλον μια κοινωνία που θέλει αίμα για να ικανοποιηθεί, δείχνουν ένα κοινωνικό σύνολο που οδεύει κατευθείαν στη ζούγκλα.

Είναι καιρός η Ευρώπη να ξεφύγει από τις εμμονές της μονόπλευρης οικονομικής διαχείρισης και να αναγνωρίσει πως το δόγμα του σοκ, όπως και κάθε «δόγμα» στο οποίο προσκολλήθηκε στο παρελθόν, κακό κάνει και όχι καλό. Δεν υπάρχει λόγος να υπερασπιστεί κανείς παρωπιδικά την πρότερη κατάσταση στην Ελλάδα. Αλλά δεν υπάρχει και κανένας λόγος να συμφωνήσει με τις εμμονές στην εφαρμογή των πολιτικών που έχουν φέρει την κοινωνία σε αυτή την έξαλλη κατάσταση. Υπάρχουν και πιο ήπιες πολιτικές, αλλά προϋποθέτουν να μπει χαλινάρι στον οικονομοκεντρικό διαχειριστικό σύστημα και στην απόλυτη εξουσία των τραπεζών και των αγορών. Κάτι που προϋποθέτει προοδευτικά μυαλά, και αυτή τη στιγμή δυστυχώς στην Ευρώπη υπάρχει μόνο η συντηρητική προσκόλληση στη μέχρι τώρα  δογματική λειτουργία του οικονομικού συστήματος. Όμως καμία κοινωνία δεν ευημερεί κοιτώντας μόνο τους οικονομικούς δείκτες.

Είναι καιρός η Ευρώπη να αποδείξει πως ξέρει να σέβεται τους ανθρώπους περισσότερο απ’ ότι τα χρήματα, αλλιώς τα χαστούκια που παρακολούθησε χτες σύσσωμο το πανελλήνιο, και ο υπόλοιπος κόσμος συνάμα, θα είναι μόνο η αρχή της βίας, μιας βίας που όσο οι κοινωνίες θα πλησιάζουν στη ζούγκλα, τόσο θα αλώνει και μεγαλύτερες μερίδες των πληθυσμών. Και στο τέλος θα αποδειχθεί πως το παγόβουνο «του τιτανικού» δεν είναι η Ελλάδα, αλλά οι εμμονές των πολιτικών στην οικονομική κυριαρχία και στα «φιλελεύθερα» δόγματα.

Το ατύχημα του Μάη

Εδώ και κάμποσα χρόνια κυκλοφορεί η φήμη πως αν κουνήσει τα φτερά της μια πεταλούδα στο Πεκίνο κρυολογεί η Γουόλ Στριτ από το αεράκι που σχηματίζεται. Φαντάσου δηλαδή τι έχει να γίνει αν βγει η Ελλάδα από το ευρώ! Προφανώς και όλους μας βολεύει να παραμείνει μέσα ανεξαρτήτως των επιχειρημάτων που μπορεί να φέρουμε υπέρ ή κατά της εξόδου, ας μην κοροϊδευόμαστε. Κανένας δε διανοείται καν την έξοδό της και κανένας δεν μπορεί να προετοιμαστεί γι’ αυτή ό,τι και αν λέει˙ εδώ δεν μπορεί να προετοιμαστεί για το κούνημα των φτερών της πεταλούδας!

Χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει ότι η Ελλάδα δε θα βγει από το ευρώ, διότι το να μην διανοείσαι κάτι και να μην μπορείς καν να προετοιμάζεσαι γι’ αυτό, δεν σημαίνει ότι δε θα συμβεί κι όλας, ατυχήματα ή/και αψυχολόγητες ενέργειες πάντα συμβαίνουν, η όλη «παραφιλολογία» της εξόδου όμως δεν είναι τίποτε άλλο από προπαγάνδα την οποία ο καθένας και η κάθε πλευρά χρησιμοποιεί κατά το δοκούν και για να απειλήσει τους «απέναντι» ώστε να περάσουν οι θέσεις της. Και όλη αυτή η παραφιλολογία γίνεται για να μην ασχοληθεί ο κόσμος με το πραγματικό ζήτημα που είναι ακριβώς «οι θέσεις» αυτές, η εφαρμοσιμότητά τους, οι πιθανότητες η καθεμία από αυτές να φέρει πραγματική λύση και τα αποτελέσματά τους. Δηλαδή η πολιτική που ακολουθείται και που θα ακολουθηθεί στο μέλλον και κατά πόσο η κοινωνία η οποία θα δημιουργηθεί είναι αυτό που αρέσει στον κόσμο, ή αν ο κόσμος θα προτιμούσε μια διαφορετική κοινωνία, ή αν η κοινωνία που θα προτιμούσε είναι εφικτή και πώς. Βάζοντας ένα νόμισμα ευρώ μπροστά από τα μάτια μας κρύβουμε από πίσω ολόκληρη την εικόνα του κοινωνικού περιβάλλοντός μας. Ας μην ξεχνάμε όμως, αν κάποιος μας απειλήσει με ένα πιστόλι λέγοντας: «τα λεφτά σου ή τη ζωή σου», οι περισσότεροι από εμάς θα απαντούσαμε: «πάρ’ το πορτοφόλι μου και άσε με να ζήσω». Ας το σκεφτούμε αυτό καλά πριν αποφασίσουμε να παραμείνουμε στο ευρώ «με κάθε κόστος».

Τον τελευταίο καιρό δεν είχε ακουστεί λέξη για την «ατμομηχανή της οικονομίας μας», την οικοδομή. Ένα από τα θετικά του μουδιάσματος που έφερε το εκλογικό αποτέλεσμα του Μαΐου. Σε σημερινή πολιτική συζήτηση όμως επανήλθε στο προσκήνιο. Ο λόγος φυσικά για να στηριχθεί στην επόμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Έτσι, σαν μέτρο, όπως και τόσα που προτείνονται, χωρίς να συζητηθεί καν η ορθότητα, αλλά με μόνο επιχείρημα πως «είναι η ατμομηχανή της οικονομίας μας». Μα μήπως και ένα από τα προβλήματα της οικονομίας μας δεν ήταν πως στηριζόταν κυρίως στην οικοδομή; Και μήπως δεν είναι ζητούμενη η παραγωγή για να υπάρξει λύση; Ας στηρίξουμε όμως την οικοδομή, χωρίς να νοιαζόμαστε πως τα κτίρια ούτε μπορούν να αυξήσουν τις εξαγωγές, ούτε και τρώγονται για να βοηθήσουν στην αυτάρκεια της χώρας και στην ελάττωση των εισαγωγών. Για την ακρίβεια, η οικοδομή προϋποθέτει εισαγωγές πρώτων υλών, οπότε ας τη στηρίξουμε, στηρίζουμε έτσι την οικονομία τρίτων χωρών και τα έσοδα των εργολάβων, τί σημασία έχει αν δεν προσφέρει λύση στο ελληνικό πρόβλημα; Δεν θα αργήσει φυσικά να έρθει στο προσκήνιο και ο κλάδος του αυτοκινήτου, η βοηθητική «μηχανή της οικονομίας». Αλλά κι αυτός εισαγωγές προϋποθέτει, παραγωγή ή εξαγωγές δε δημιουργεί οπότε είναι ν’ αναρωτιέται κανείς για τις προτάσεις όσων πολιτικών έχουν ως μόνο γνώμονα πολιτικής τους την παραμονή της χώρας στο ευρώ! Γιατί με τέτοιες προτάσεις το σίγουρο είναι πως δεν θα εξασφαλίσουν την Ελλάδα στο ευρώ! Λίγες θέσεις εργασίας θα εξασφαλίσουν, αλλά σε λάθος πόστα, και η κατάσταση θα δυσχεραίνει.

Η κατάληξη όλων φυσικά είναι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, αν και «παίζουν» λιγότερο από την οικοδομή και το αυτοκίνητο. Εκεί βέβαια όλοι θα συμφωνήσουν πως εδώ έχουμε και παραγωγή, αλλά και πιθανή εξαγωγή. Πόσοι άνθρωποι βέβαια θα απασχοληθούν για να καρπωθούν αυτό το κέρδος κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί, ούτε την έκταση που θα πρέπει να έχει μια τέτοια επένδυση ώστε να εξασφαλίσει και εξαγωγές. Θα μείνει άραγε καθόλου χώρος για να ζήσουν άνθρωποι σε αυτόν τον τόπο; Οπότε καλύτερα να μη γίνεται εκτενής λόγος και να μην φαίνονται υπολογισμοί. Καλύτερα επίσης να μην μπαίνουμε και βαθειά στα ζητήματα αυτά, γιατί μπορεί κάποιος να ρωτήσει: «αν το πρόβλημα της Ελλάδας ήταν η δραστηριοποίηση σε πολύ περιορισμένο φάσμα δραστηριοτήτων, και μάλιστα μη-παραγωγικών, όπως το εμπόριο αυτοκινήτων και καταναλωτικών αγαθών και η οικοδομή, η προσθήκη σε αυτές άλλης μίας μόνο δραστηριότητας, μπορεί να οδηγήσει στη λύση του προβλήματος;»

Ναι, καλύτερα να μη ρωτήσει κάποιος μια ερώτηση στην οποία η απάντηση είναι όχι. Όπως και ο τουρισμός άλλωστε από μόνος του δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα, γιατί τότε η Ελλάδα δεν θα είχε πρόβλημα, έτσι και ο ήλιος και ο αέρας από μόνα τους δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα. Αλλά η οργάνωση ενός εύρους παραγωγικών δραστηριοτήτων είναι δύσκολο να γίνει από ανθρώπους που προσπαθούν να εξυπηρετούν συμφέροντα, οπότε ο πολίτης μάλλον θα είναι καταδικασμένος να ακούει την ευρωπροπαγάνδα από τους εγχώριους αλλά και τους αλλοδαπούς πολιτικούς, γιατί η ανάλυση πολιτικών και στόχων είναι δύσκολη και, που ξέρεις, μπορεί και να οδηγήσει σε «ατυχήματα» πολύ χειρότερα από το «ατύχημα» που βρήκε την ευρωπαϊκή οικογένεια στις 6 Μαΐου του σωτήριου έτους 2012!

Οι εκλογές και η Ευρώπη

Όποιος θέλει τα πολλά χάνει και τα λίγα. Αυτό τουλάχιστον λέει ο θυμόσοφος λαός, που συνήθως έχει δίκιο. Κι αυτή τη φορά πραγματικά φοβάσαι πως κάπως έτσι θα καταλήξει η κατάσταση.

Στις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις καταδίκαζες πάντα την τακτική που είχαν οι πολιτικοί αρχηγοί να ζητούν αυτοδυναμία. Επίσης, διαχρονικά καταδίκαζες πάντα την απαίτηση να ψηφίζονται όλα τα νομοσχέδια, ή αλλιώς οι κυβερνήσεις θα οδηγούσαν τη χώρα σε εκλογές. Πάντα πίστευες πως πρέπει να μετρώνται τα κουκιά που έδωσε ο λαός, όπως αυτά αντιλαμβάνονται τη βούληση του λαού, κι όχι όπως προστάζει μια κάποια κομματική πειθαρχία.

Δυστυχώς όμως φαίνεται να αποδεικνύεται πως ακόμα και αν ο λαός το θέλει, το θέλει άραγε ή απλά κατά τύχη προέκυψε, το πολιτικό σύστημα της Ελλάδας δεν είναι ικανό για δημοκρατικές κυβερνήσεις. Φαίνεται να αντέχει μόνο αυτοδύναμα σχήματα και να αναλώνεται συνεχώς σε παιγνίδια που υποσκάπτουν τις αντίπαλες πολιτικές δυνάμεις. Ελπίζεις μόνο να μην αναποδογυρίσει η κατάσταση και οι νικητές γίνουν ξάφνου ηττημένοι, γιατί για πρώτη φορά εδώ και καιρό η αριστερά δείχνει να σηκώνει κεφάλι.

Η όλη κουβέντα, σε παγκόσμιο σχεδόν επίπεδο, έχει επικεντρωθεί στην παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ. Ερώτημα το οποίο έχει φορτιστεί συναισθηματικά, οικονομικά, πολιτικά, αλλά όλοι φαίνεται να το κοιτούν μόνο από την οικονομική του διάσταση. Για τους θιασώτες του οικονομικού φιλελευθερισμού το βρίσκεις απόλυτα λογικό, η μονοδιάστατη σκέψη τους αδυνατεί να δει άλλες παραμέτρους, αλλά για τον υπόλοιπο πολιτικό κόσμο είναι εντελώς παράλογη η απόλυτη προσήλωση στον οικονομικό μόνο παράγοντα. Ναι, αναγνωρίζεις φυσικά την αναγκαιότητα ικανοποίησης και αυτού, αλλά μήπως τελικά είτε υπέρ, είτε κατά το δεις, τα μονοδιάστατα αυτά επιχειρήματα καταλήγουν να είναι λαϊκιστικά; Μήπως όλη αυτή η συζήτηση δεν γίνεται με στόχο να τρομοκρατήσει από τους μεν, να λυτρώσει από τους δε;

Παρότι υπάρχουν πολλά επιχειρήματα και για τις ωφέλειες της παραμονής στο ευρώ, αλλά και για τις ωφέλειες αποχώρησης από αυτό, στις συζητήσεις όλα περιορίζονται και πάλι στο οικονομικό επίπεδο. Από οικονομικής σκοπιάς, (αν και δεν θεωρείς ντε και καλά πως η Ελλάδα πρέπει να αποχωρήσει) είτε εντός, είτε εκτός ευρώ και η Ελλάδα θα επιζήσει, και η υπόλοιπη Ευρώπη. Αν δεν γίνει «απόσχιση», σίγουρα τα πράγματα θα είναι πιο εύκολα, ενώ στην αντίθετη περίπτωση θ’ ανοίξουν για όλους οι ασκοί του Αιόλου. Αλλά και με τους δύο τρόπους, ο κόσμος θα συνεχίσει την πορεία του.

Η δική σου ένσταση για την απόσχιση του οποιουδήποτε κράτους από την νομισματική ενοποίηση βρίσκεται στο ότι αυτό θα ξεκινήσει την αποδόμηση μιας μεγάλης ιδέας που είχαν κάποτε οι ευρωπαίοι πολιτικοί και που σήμερα φαντάζει απόμακρη και αδύνατη αν αναλογιστεί κανείς τα πολιτικά ανδρείκελα που βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο τιμόνι της Ευρώπης. Σίγουρα δεν διαθέτουν ούτε το μισό από το ανάστημα και την αξιοσύνη όσων προ λίγων χρόνων οραματιζόταν ένα κοινό μέλλον για την ευρωπαϊκή ήπειρο, τρομαγμένοι από όσα διαδραματίστηκαν εκεί  πίσω, το ’40, και από την πιθανότητα να ξαναγίνουν τα ίδια στο μέλλον.

Από τότε βέβαια έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι και οι μεγάλες ιδέες χάθηκαν, οι κοινωνίες, η πολιτική, οι πολιτικοί οι ίδιοι πουλήθηκαν όσο όσο στις αγορές και σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι φανερό πως οι φόβοι των ηγετών που δημιούργησαν την ενωμένη Ευρώπη μπορεί να γίνουν πραγματικότητα, ενώ το δημιούργημα τους  είναι έτοιμο να καταρρεύσει υπό το αβάσταχτο βάρος της μονοδιάστατης θεώρησης του οικονομικού φιλελευθερισμού, που κατατρώει τις σάρκες της γηραιάς ηπείρου καταλύοντας κάθε κοινωνική και πολιτική διάσταση της ευρωπαϊκής ενοποίησης που αυτοί οραματίστηκαν. Είναι πραγματικά να αναρωτιέσαι αν η διατήρηση αυτού του εκτρώματος αρμόζει την οποιαδήποτε προσπάθεια, ή είναι καλύτερη η κατακρήμνιση του, αλλά από την άλλη δεν διαβλέπεις καμία ελπίδα αναδόμησης αυτής της ιδέας στο άμεσο μέλλον, αν η ευρωπαϊκή ένωση σήμερα καταρρεύσει.

Πάει καιρός, μετράει από τα φοιτητικά σου χρόνια, που πίστευες σε μια ευρωπαϊκή ενοποίηση με γνώμονα τους ανθρώπους, τη συνεργασία τους και το σεβασμό στις ιδιαιτερότητες του κάθε κράτους μέλους. Συνεχίζεις να πιστεύεις πως καλύτερα είναι να προσπαθήσει κανείς να διορθώσει τα προβλήματα που δημιούργησαν οι σύγχρονοι μικρόπνοοι «πολιτικοί διαχειριστές» που διαδέχτηκαν τους πολιτικούς ηγέτες του παρελθόντος, παρά να ταχθείς υπέρ της κατάρρευσης του όποιου οικοδομήματος έχει χτιστεί μέχρι σήμερα.

Η αλληλεγγύη σίγουρα είναι αμφίδρομη, αλλά επίσης η αλληλεγγύη δεν δίδεται με τους όρους των αγορών και της κερδοσκοπίας. Η Ελλάδα σίγουρα υποχρεούται να τηρεί τις δεσμεύσεις της προς τους συνεταίρους της, αλλά και οι συνέταιροί της υποχρεούνται να βλέπουν τις ατραπούς στις οποίες οδηγούν οι εμμονές τους και να αποδεσμεύουν από μόνοι τους από «υποχρεώσεις» που καταστρέφουν την «ομότιμη» κατά τ’ άλλα χώρα, αλλά και πλήττουν ανεπανόρθωτα τις ευρωπαϊκές ιδέες. Γιατί αν η Ευρώπη σήμερα αποφασίσει να γίνει μια Ευρώπη των αγορών και όχι μια Ευρώπη των λαών, μια Ευρώπη της επιβολής και όχι μια Ευρώπη των πολυποίκιλων κοινωνιών, μια Ευρώπη του χρήματος και όχι μια Ευρώπη των ανθρώπων, τότε αυτή η Ευρώπη δεν αξίζει ούτε να την στηρίζεις, αλλά ούτε να ανήκεις σε αυτή.